ไขมันสะสมบนเปลือกตา : ไขมันถือเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นต่อร่างกายมาก ๆ ไม่ว่าจะบทบาทในการทำหน้าที่พาของเหลวในร่างกายได้หมุนเวียนเพื่อให้ร่างกายนั้นอยู่รอดต่อไป แต่ในกรณีที่ไขมันมากจนเกินไปหลายคนคงไม่ทราบว่าจะมีผลต่อการเกิดก้อนไขมันจนเห็นได้ถึงความผิดปกติที่ปรากฎ อย่าง ไขมันสะสมที่เปลือกตา หรือบริเวณโดยรอบดวงตา ไม่มีใครทราบเลยว่ามีผลต่อผิวหนังได้ขนาดนี้ ซึ่งบทความนี้ก็มีรายละเอียดในเรื่องของโรคและการปฎิบัติในการดูแลอย่างไรให้พ้นภัยต่อ ไขมันสะสมที่เปลือกตา ด้วย
ไขมันสะสมบนเปลือกตา คืออะไร? มีลักษณะอย่างไร?
เป็นไขมันอุดตันที่บริเวณเปลือกตา อยู่ในตำแหน่งเปลือกตาด้านบนหรือบางรายอาจเกิดที่รอบดวงตาใต้ตามองเห็นได้อย่างชัดเจน จำนวนการเกิดอาจมีหลายก้อนหรือก้อนเดียวก็ได้
ไขมันสะสมที่เปลือกตา ในภาษาอังกฤษมีชื่อเรียกว่า Xanthelasma จะพบเห็นได้มากที่สุดในผู้หญิง หรืออาจเป็นสัญญาณเตือนถึงการเกิดโรคไขมันในเลือดสูงและโรคอันตรายอื่น ๆ ซึ่งในกรณีที่ไม่มั่นใจว่าก้อนเนื้อชนิดนั้นเกิดจากอะไรและมีความอันตรายขั้นไหนแนะนำว่าลองเข้ารับการตรวจเพื่อคำแนะนำที่ถูกต้องจากแพทย์เพื่อหาคำตอบของความผิดปกติของผิวหนังบนเปลือกตาได้
- ลักษณะเด่นของความผิดปกติที่พบว่า คืออาการไขมันสะสมบนเปลือกตา
เห็นเป็นก้อนเหลือง เมื่อสัมผัสจะมีความนิ่มๆแข็ง ๆ ขนาดจะอยู่ที่1-2 มิลลิเมตร ตามที่อธิบายไว้ว่าอาจจะเกิดขึ้นได้หลายก้อนหรือก้อนเดียว
ไขมันสะสมบนเปลือกตา (Xanthelasma) เกิดจากสาเหตุใด ?
จริง ๆ แล้วโอกาสของการเกิดมีได้ทุกคนไม่เฉพาะเจาะจงว่าแค่ผู้หญิงเท่านั้น และยังรวมถึงผู้ที่มีระดับไขมันในเลือดสูง ๆ แต่ปัจจุบันอื่น ๆ จะมีหลากหลายสิ่งกระตุ้น เช่น
- อ้วน(ภาวะน้ำหนักเกินมาตรฐาน)
- สูบบุหรี่
- ดื่มเหล้า(แอลกอฮอล์)
- มีโรคอยู่ก่อน เช่น ความดัน เบาหวาน ไฮโซไทรอยด์ ตับแข็ง
- ระดับไขมันดีในร่างกายน้อยหรือไขมันไม่ดีสูง(โดยกรรมพันธุ์)
วิธีป้องกัน ไขมันสะสมบนเปลือกตา
เรียกได้ว่าทุกไปส่วนสามารถมีการสะสมไขมันได้ ซึ่งเราจะพบได้น้อยมาก ๆ หลายคนอาจมองว่าเป็นเรื่องที่ไกลตัวเหลือเกิน หากเป็นบริเวณหรือตำแหน่งบนเปลือกตา ใต้ตา รวมถึงจุดที่ใกล้เคียงกับจมูก แต่คุณสามารถลดการสะสมไขมันบริเวณดังกล่าวได้ด้วยวิธีง่าย ๆ คือ
- เลี่ยงให้น้อยกับอาหารที่มีไขมันอิ่มตัวสูง โดยเฉพาะ ของหวาน ของมัน ของทอด ขนมปังขัดขาว เนื้อหมูที่ติดมัน อาหารแปรรูป
- วัตถุดิบที่นำมาปรุง ทา เคลือบ ตกแต่งบนหน้า Topping ขนม เช่น น้ำตาล ครีมเทียม เนย ชีส ผลิตภัณฑ์ที่ทำมาจากนม Whipping cream
อาหารเหล่านี้จะไม่ไปเพิ่มระดับคอเลสเตอรอลหรือไขมันในร่างกายจนเกินการเกินและส่งผลให้ไขมันต้องอุดตันในจุดใหม่หรือจุดที่ไม่เคยเป็นมาก่อน แต่เหนือสิ่งอื่นใดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ก็มีส่วนทำให้เกิดไขมันไปสะสมในร่างกายได้ รวมถึงการสูบบุหรี่ด้วยเช่นกัน
และนอกจากการเลี้ยงในการรับประทานให้น้อยแล้วสิ่งที่ควรและเหมาะสมที่จะทำเลยคือ หมั่นออกกำลังกายให้ได้อย่างน้อย15-20นาทีเป็นอย่างน้อยติดต่อเป็นเวลานาน ๆ จะช่วยให้คนที่มีภาวะอ้วนหรือน้ำเกินมีสถานภาพของน้ำหนักที่ลดทอนลงมาจากเดิมได้ ซึ่งจะมากหรือน้อยก็ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิด Xanthelasma
การสูบบุหรี่ อีกหนึ่งสาเหตุของภาวะ ไขมันสะสมบนเปลือกตา
มีผลงานการศึกษาพบว่า เจ้าบุหรี่ รวมถึงอุปกรณ์การสูบบุหรี่ทั้งหลายมีผลกระตุ้นให้ระดับไขมันที่เรียกว่า ไตรกลีเซอไรด์ เพิ่มสูง ที่สำคัญไปลดระดับไขมันดีและเพิ่มไขมันไม่ดีให้กับร่างกาย ทำให้เลือดมีความข้นหนืดมากขึ้น ทำให้เลือดมีการรวมตัวกันหรือเป็นวุ่น เป็นลิ่ม จนไปอุดตันตามเส้นเลือดและทำให้เลือดไม่สามารถไปเลี้ยงในจุดต่าง ๆได้ทั่วถึงโดยเฉพาะสมองและหัวใจ
การวินิจฉัย ไขมันสะสมบนเปลือกตา
ในกรณีที่ได้พบแพทย์แล้วแพทย์จะทำการหาวิเคราะห์และตรวจขนาดและรูปลักษณ์ของอาการที่เกิดขึ้นของผิวที่มีไขมันสะสมหรือบริเวณที่ปรากฎ ในผู้มีภาวะน้ำหนักเกิดหรือเป็นโรคอ้วนแพทย์จะทำการเจาะไขมันในเลือดเพื่อหาข้อเท็จจริง ซึ่งหลัก ๆ แล้วไขมันสะสมบนผิวของเปลือกตา ใต้ตา ไม่ได้ส่งผลอันตรายแต่อย่างใดและหากปล่อยไว้และคิดว่าเดี๋ยวก็หายนอกจากจะไม่หายไปตามที่ปรารถนาแล้วขนาดอาจใหญ่ขึ้นกว่าเดิมได้
อ่านบทความน่าสนใจที่เกี่ยวข้อง
- ผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก ลดความเสี่ยงของโรคแทนกซ้อน ที่เกิดจากความอ้วน ได้อย่างไร? โดย นพ.ปณต ยิ้มเจริญ
การรักษาไขมันสะสมบนเปลือกตา
หากคนไข้หรือญาติมีความกังวล กลัวว่าจะส่งผลกระทบต่อการใช้ชีวิตหรือมีคุณภาพชีวิตที่หายไปสามารถรักษาได้จากการ
- เลเซอร์
ไขมันที่สะสมบริเวณเปลือกตาและบริเวณที่เห็นชัดๆได้ ซึ่งผลของการเลเซอร์ก็จะทำให้ผิวที่ไขมันสะสมนั้นหายไป
- การจี้ไฟฟ้าด้วยการใช้เข็ม
- การผลัดเซลล์ผิวด้วย Trichloroacetic Acid
เป็นกรดที่กระตุ้นการผลัดเซลล์ผิว ชนิดเดียวกับที่ใช้รักษาหูดหงอนไก่และต้องได้รับจากการประเมินโดยแพทย์
- การใช้ยา Simvastatin (ต้องอยู่ในการดูแลรักษาของแพทย์เท่านั้น)
คำถามที่พบบ่อย
สำหรับผิวหนังที่มีไขมันมาอุดตันหรือสะสมนั้นเมื่อรักษาแล้วโอกาสสูงมาก ๆ ในการกลับมาเป็นได้ซ้ำ
กลุ่มที่มักจะพบมาที่สุดเลยคือ ผู้ที่มีภาวะน้ำหนักเกิน(อ้วน) ภาวะไขมันในเลือดสูง มีบุคคลในสายเลือดเป็นโรคหัวใจ เบาหวาน และหลอดเลือดตามที่ได้บอกไว้เมื่อทานไขมันมากแน่นอนว่าการกระจายไปในตามจุดอื่นได้มันน้อยมาก พอพื้นที่เหลือน้อยลงไขมันก็เลือกที่จะสะสมในบริเวณที่ใหม่หรือที่ไม่เคยสะสมจนส่งผลให้เกิดเป็นก้อนขึ้นอย่างเห็นได้ชัดนั่นเอง
แม้ว่าอาการของไขมันสะสมบนำผิวเปลือกตาจะไม่ส่งผลอันตรายที่ร้ายแรงก็ตามสิ่งที่สูญเสียต่อผู้ที่เป็นคือ ความมั่นใจลดลง จิตใจแย่ลงจากการกังวลในเรื่องสัญญาณอัตรายที่อาจพบโรคร้าย แต่หาว่าคุณมีการดำเนินชีวิตที่ปกติ รักการออกกำลังกาย มีกิจกรรมเช่น เล่นบาส ตีแบต สเก็ตบอร์ด ว่ายน้ำ เดินสวน หรืออะไรก้ตามคุณวางใจไปได้เลยว่าคุณจะห่างไกลจาก Xanthelasma
REFERENCE
-
Osaki TH, Osaki MH. Management of Diffuse Xanthelasma Palpebrarum Using Trichloroacetic Acid Application to Reduce Lesions Followed by Surgical Excision. Aesthet Surg J. 2019 Jan 01;39(1):NP6-NP8.
-
Zak A, Zeman M, Slaby A, Vecka M. Xanthomas: clinical and pathophysiological relations. Biomed Pap Med Fac Univ Palacky Olomouc Czech Repub. 2014 Jun;158(2):181-8.
แพทย์ผู้ก่อตั้ง รัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์