รักษา “เอ็นอักเสบ” หัวไหล่ ข้อมือ เข่า และเท้า ด้วย PRP Therapy

เอ็นอักเสบ (tendinitis) เป็นโรคที่พบได้บ่อย สามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน โดยผู้ป่วยจะมีอาการปวดบริเวณเส้นเอ็นที่มีการอักเสบ มีอาการบวม บางครั้งอาจรู้สึกอุ่น ๆ หรือมีอาการแดงร่วมด้วย ขยับได้ลำบาก บริเวณที่พบบ่อย ได้แก่ หัวไหล่ ข้อศอก ข้อมือ ข้อเข่า และข้อเท้า อาการปวดดังกล่าวอาจกระทบต่อการทำกิจวัตรประจำวัน

สาเหตุ เกิดจากการได้รับบาดเจ็บกะทันหัน หรือเกิดจากการเคลื่อนไหวของเอ็นกล้ามเนื้อบริเวณเดิมซ้ำๆ เป็นเวลานาน ทำให้เอ็นบริเวณที่ถูกใช้งานและตึงขึ้นเรื่อยๆ โดยผู้ที่มีความเสี่ยงต่อเอ็นกล้ามเนื้ออักเสบ ได้แก่

1. ผู้ที่มีอายุมากจะยิ่งมีโอกาสเกิดภาวะเอ็นอักเสบได้มากขึ้น เนื่องจากเอ็นกล้ามเนื้อเริ่มมีความยืดหยุ่นน้อยลง
2. มีการเคลื่อนไหวร่างกายบางส่วนผิดท่าบ่อยครั้ง
3. เกิดจากการเล่นกีฬาบางชนิดที่เอ็นกล้ามเนื้อต้องทำงานซ้ำๆ เช่น ฟุตบอล ตะกร้อ แบดมินตัน ว่ายน้ำ และวิ่ง

การรักษาภาวะเอ็นอักเสบในเบื้องต้นทำได้ด้วยการหยุดพักกิจกรรมที่ต้องใช้การเคลื่อนไหวของเอ็นบริเวณที่อักเสบจนกว่าจะหายดี รวมถึงการดูแลรักษาด้วยตนเองซึ่งทำได้ดังนี้

1. ประคบเย็นด้วยผ้าห่อน้ำแข็งบริเวณที่อักเสบนาน 20 นาที วันละ 3-4 ครั้ง
2. ใช้ผ้าพันบริเวณรอบๆ เพื่อรองรับการใช้งานเอ็นกล้ามเนื้อบริเวณนั้น
3. พยายามยกส่วนของร่างกายที่มีอาการบาดเจ็บอยู่ในระดับสูง โดยใช้หมอนหนุนเมื่อนั่งหรือนอน
4. รับประทานยาแก้ปวดลดอักเสบ หรือทาเจลเย็นเพื่อบรรเทาอาการอักเสบเบื้องต้น
5. ป้องกันการบวมของบริเวณที่อักเสบในช่วง 3 วันแรก ด้วยการหลีกเลี่ยงความร้อน เช่น น้ำอุ่น หรือถุงน้ำร้อน รวมทั้งการดื่มแอลกอฮอล์และการนวดบริเวณดังกล่าว
6. หลีกเลี่ยงการใช้เอ็นกล้ามเนื้อส่วนที่อักเสบ

แพทย์อาจรักษาโดยการฉีดยาบรรเทาอาการปวดลดอักเสบเข้าไปบริเวณรอบๆ เส้นเอ็นที่มีการอักเสบ ซึ่งจะช่วยลดการอักเสบและอาการปวดได้มาก แต่ก็มีข้อจำกัดคือถ้าฉีดบ่อยๆ จะทำให้เส้นเอ็นเกิดการฉีกขาดได้ ร่วมกับการทำกายภาพบำบัด ออกกำลังกายเพื่อยืดกล้ามเนื้อ เพื่อให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นแข็งแรงขึ้น

ถ้าอาการดังกล่าวยังไม่ดีขึ้น นอกจากจะสามารถรักษาด้วยการผ่าตัดแล้ว ในปัจจุบันยังมีอีกวิธีที่ช่วยรักษาอาการเส้นเอ็นอักเสบได้ นั่นก็คือ การใช้เกล็ดเลือดเข้มข้น หรือ PRP (PLATELET RICH PLASMA) มาฉีดเข้าไปในบริเวณเส้นเอ็นที่มีการอักเสบอยู่ โดยหลักการของวิธีนี้ก็คือ “เซลล์ซ่อมเซลล์” จะช่วยลดความเสื่อมของเซลล์ ลดการอักเสบ และลดอาการปวด

• งดยาตามที่แพทย์แนะนำ โดยเฉพาะยาแก้ปวดลดการอักเสบกลุ่ม NSAID’s เช่น แอสไพริน (Aspirin), ไอบูโพรเฟน (Ibuprofen) และยาสเตียรอยด์ (Steroid) อย่างน้อย 2 สัปดาห์ก่อนการฉีดยา เนื่องจากยาจะส่งผลต่อการทำงานของเกล็ดเลือด ทำให้ประสิทธิภาพในการฉีดลดลง
• นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอ และดื่มน้ำมากๆ ตั้งแต่ก่อนฉีด 1 วัน เนื่องจากหากมีภาวะขาดน้ำจะทำให้การดูดเลือดทำได้ยาก

1. เจาะเลือดผู้ป่วยออกมาประมาณ 20-25 ซีซี
2. นำมาปั่นด้วยเครื่องปั่นพิเศษ เพื่อแยกเกล็ดเลือดเข้มข้นออกมา ขั้นตอนการทำ PRP จะเพิ่มคุณสมบัติของเกล็ดเลือดต่อการซ่อมแซมร่างกายเหนือเกล็ดเลือดธรรมดา ซึ่งการเตรียม PRP ที่ถูกต้องเท่านั้น จึงจะได้เกล็ดเลือดที่มีคุณภาพ
3. นำกลับไปฉีดให้ผู้ป่วย ในบริเวณเส้นเอ็นกล้ามเนื้อที่มีการอักเสบ

ซึ่งการฉีด PRP จะใช้เวลาทำประมาณ 20-30 นาที ผลข้างเคียงค่อนข้างน้อยเนื่องจากเป็นเลือดของตัวเอง และควรหลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ทำให้เกิดการกระทบกระเทือนบริเวณตำแหน่งที่ฉีด

• ประสิทธิภาพในการรักษาขึ้นอยู่กับตำแหน่งหรืออวัยวะที่ได้รับบาดเจ็บ หากเป็นกล้ามเนื้ออาจใช้เวลาน้อยกว่ากลุ่มของเส้นเอ็น
• เนื้อเยื่อบาดเจ็บแบบเฉียบพลันจะให้ผลการรักษาที่ดีกว่าการบาดเจ็บเรื้อรัง
• การฉีด PRP ต้องฉีดประมาณ 2-3 ครั้งต่อเส้นเอ็นหรือกล้ามเนื้อที่บาดเจ็บ โดยเว้นระยะห่างกันครั้งละ 1-2 สัปดาห์ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับการพิจารณาของแพทย์
• ผลการรักษาจะสังเกตเห็นได้ตั้งแต่ระยะเวลา 4-6 สัปดาห์ขึ้นไป

1. คนที่มีภาวะเกร็ดเลือดต่ำ เกล็ดเลือดผิดปกติ โลหิตจางขั้นรุนแรง
2. ติดเชื้อในกระแสเลือด
3. มีการติดเชื้อที่ผิวหนังบริเวณที่จะทำหัตถการ
4. โรคภูมิต้านทานเนื้อเยื่อของตนเอง (Autoimmune Diseases) ได้แก่ โรค SLE โรครูมาตอยด์
5. โรคเก๊าท์
6. คนไข้กินยาต้านเกล็ดเลือด หรือยาละลายลิ่มเลือด
7. ผู้ที่กำลังป่วยอยู่ควรรักษาตัวให้หายดีก่อนทำ PRP Therapy เพราะอาจมีเชื้อโรคปะปนในกระแสเลือด
8. ตั้งครรภ์และให้นมบุตร