การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดกระเพาะอาหาร กับเคล็ดลับการฟื้นฟูที่คุณควรรู้

หลังการผ่าตัดกระเพาะอาหาร ผู้ป่วยจะถูกส่งไปยังห้องพักฟื้นเพื่อรับการดูแลจากทีมแพทย์อย่างใกล้ชิด การติดตามสัญญาณชีพ เช่น ชีพจร ความดันโลหิต และการหายใจ เป็นส่วนสำคัญที่พยาบาลจะตรวจสอบเป็นระยะ เพื่อดูความพร้อมในการฟื้นตัว

1. การใช้ออกซิเจนเสริม ในช่วงแรกหลังการผ่าตัด ผู้ป่วยอาจได้รับออกซิเจนเสริมเพื่อช่วยให้ร่างกายได้รับออกซิเจนเพียงพอ โดยเฉพาะหากมีการดมยาสลบซึ่งอาจทำให้ระบบหายใจอ่อนแรงลงชั่วคราว
2. การให้น้ำเกลือและสารอาหารทางหลอดเลือด เนื่องจากผู้ป่วยยังไม่สามารถรับประทานอาหารตามปกติได้ จึงจำเป็นต้องได้รับน้ำเกลือและสารอาหารผ่านทางหลอดเลือดเพื่อให้ร่างกายได้รับพลังงานและสารอาหารเพียงพอในการฟื้นฟู
3. การดูแลแผลผ่าตัด ทีมพยาบาลจะตรวจสอบแผลเพื่อดูว่ามีการอักเสบ เลือดออก หรือภาวะแทรกซ้อนใด ๆ หรือไม่ นอกจากนี้ แพทย์จะสั่งจ่ายยาแก้ปวดเพื่อบรรเทาอาการเจ็บแผลและทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายมากขึ้น
4. การบรรเทาอาการคลื่นไส้ บางครั้งผู้ป่วยอาจรู้สึกคลื่นไส้จากยาสลบ แพทย์จะให้ยาบรรเทาอาการนี้ และแนะนำให้นั่งตัวตรงหรือลุกขึ้นเดินเบา ๆ เพื่อช่วยลดความรู้สึกคลื่นไส้
5. การกระตุ้นให้ขยับตัวเล็กน้อย ทีมแพทย์จะกระตุ้นให้ผู้ป่วยขยับตัวบ่อย ๆ แม้ในช่วงแรก ๆ เช่น ยกขาหรือแขนในเตียง หรือการลุกขึ้นนั่ง เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือดและป้องกันการเกิดลิ่มเลือด

การฟื้นตัวในห้องพักฟื้นจะเป็นการดูแลผู้ป่วยอย่างใกล้ชิด เพื่อให้แน่ใจว่าการผ่าตัดประสบความสำเร็จและการฟื้นฟูเป็นไปได้อย่างราบรื่น

หลัง ผ่าตัดกระเพาะอาหาร การปฏิบัติตัวอย่างเหมาะสมจะช่วยลดความเสี่ยงและสนับสนุนการฟื้นตัวให้รวดเร็วและปลอดภัย โดยทั่วไปผู้ป่วยควรปฏิบัติดังนี้

• ปฏิบัติตามคำแนะนำแพทย์อย่างเคร่งครัด เช่น รับประทานยาตามกำหนด และตรวจติดตามตามนัด
• พักผ่อนอย่างเพียงพอ หลีกเลี่ยงการออกแรงหนักในช่วงแรก
• ควบคุมอาหารและดื่มน้ำอย่างเหมาะสม เริ่มจากอาหารเหลว และค่อย ๆ เพิ่มชนิดอาหาร
• ขยับตัวเบา ๆ เช่น เดินช้า ๆ หรือยกขาในเตียงเพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือด

หลังการผ่าตัดกระเพาะอาหาร ผู้ป่วยอาจพบอาการทั่วไปที่เกิดจากการปรับตัวของร่างกาย ดังนี้

1. อาการคลื่นไส้ เกิดจากผลข้างเคียงของยาสลบและการปรับตัวของกระเพาะอาหาร แพทย์อาจให้ยาบรรเทาและแนะนำให้จิบน้ำบ่อย ๆ
2. การปรับตัวของระบบย่อยอาหาร ผู้ป่วยอาจรู้สึกแน่นท้องหรือไม่สบายท้อง เนื่องจากกระเพาะมีขนาดเล็กลง การทานอาหารควรค่อย ๆ เพิ่มปริมาณ
3. การพักฟื้นและอาการอ่อนเพลีย การรับพลังงานและสารอาหารน้อยลงอาจทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย ซึ่งจะดีขึ้นเมื่อระบบย่อยอาหารปรับตัว

หลังผ่าตัดกระเพาะอาหาร การควบคุมอาหารอย่างเคร่งครัดเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อให้ระบบย่อยอาหารปรับตัวได้ดี ผู้ป่วยควรเริ่มจาก อาหารเหลว เช่น น้ำซุปใส น้ำผลไม้ และโปรตีนเชค จากนั้นค่อย ๆ เพิ่มปริมาณและชนิดอาหารไปสู่ อาหารอ่อน เช่น ข้าวต้ม โจ๊ก หรือซุปเนื้ออ่อน ๆ อาหารที่ทานควรเป็น มื้อเล็ก ๆ หลายมื้อ ตลอดวัน เน้นโปรตีนเป็นหลัก หลีกเลี่ยงของหวานและอาหารไขมันสูง ควรเคี้ยวอาหารให้ละเอียด และหยุดทานทันทีเมื่อรู้สึกอิ่ม

หลังผ่าตัดกระเพาะอาหาร ผู้ป่วยควรใส่ใจในการเคี้ยวและการทานอาหารอย่างเคร่งครัด เพื่อให้ระบบย่อยอาหารทำงานได้ดีและลดความเสี่ยงต่ออาการไม่สบายท้อง ดังนี้

1. เคี้ยวช้า ๆ และละเอียด เคี้ยวอาหารให้ละเอียดมากขึ้น (อย่างน้อย 20-30 ครั้งต่อคำ) เพื่อลดภาระการย่อยอาหารของกระเพาะ
2. ทานอาหารในปริมาณเล็ก ๆ หลีกเลี่ยงการทานมื้อใหญ่ และแบ่งอาหารออกเป็นมื้อเล็ก ๆ ตลอดวัน
3. เลือกอาหารที่ย่อยง่ายและมีโปรตีนสูง เช่น โยเกิร์ต เนื้อปลานุ่ม ๆ และซุปผัก ลดการทานอาหารไขมันสูงและน้ำตาล
4. จิบน้ำระหว่างวัน แต่ไม่ดื่มขณะทานอาหาร เพื่อไม่ให้กระเพาะอาหารตึง ควรหลีกเลี่ยงการดื่มน้ำก่อนหรือหลังมื้ออาหารประมาณ 30 นาที

หลังผ่าตัดกระเพาะอาหาร การดูแลแผลผ่าตัดอย่างถูกต้องช่วยลดความเสี่ยงในการติดเชื้อและเร่งการฟื้นตัว ผู้ป่วยควรรักษาความสะอาดแผลด้วยการทำความสะอาดตามคำแนะนำของแพทย์ หลีกเลี่ยงการสัมผัสหรือถูแผลมากเกินไป และงดการออกกำลังกายหนักในช่วงแรกเพื่อไม่ให้แผลอักเสบ หากแผลมีอาการบวมแดง เจ็บ หรือมีน้ำเหลือง ควรรีบปรึกษาแพทย์เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน

การลดภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัดกระเพาะอาหารเป็นสิ่งสำคัญเพื่อให้การฟื้นตัวเป็นไปได้อย่างราบรื่น แนวทางที่ช่วยลดความเสี่ยงเหล่านี้ได้แก่

1. ลดความเสี่ยงการติดเชื้อ รักษาความสะอาดของแผลผ่าตัด หลีกเลี่ยงการสัมผัสแผลโดยไม่จำเป็น และทำตามคำแนะนำการทำแผลอย่างเคร่งครัด
2. การฟื้นฟูสุขภาพหลังผ่าตัด รับประทานอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน เพิ่มโปรตีนและวิตามิน และมาตรวจสุขภาพตามนัดหมายเพื่อตรวจสอบสัญญาณผิดปกติ

หลังการผ่าตัดกระเพาะอาหาร การออกกำลังกายเบา ๆ เป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยให้ร่างกายฟื้นตัวและป้องกันการเกิดลิ่มเลือด ผู้ป่วยควรเริ่มจากการเคลื่อนไหวเบา ๆ เช่น การเดินในช่วงแรก เพื่อกระตุ้นการไหลเวียนเลือด จากนั้นค่อย ๆ เพิ่มระดับการออกกำลังกายตามคำแนะนำของแพทย์ เช่น การยืดกล้ามเนื้อหรือการออกกำลังกายแบบแอโรบิกเบา ๆ ซึ่งช่วยเพิ่มความแข็งแรงและรักษาระดับน้ำหนักให้คงที่

หลังผ่าตัดกระเพาะอาหาร การปรับพฤติกรรมการกินระยะยาวเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อรักษาน้ำหนักและเสริมสร้างสุขภาพที่ดี ผู้ป่วยควรเน้นทานอาหารที่มีโปรตีนสูง ผัก และผลไม้ที่ให้วิตามินและแร่ธาตุครบถ้วน ลดการทานน้ำตาล ไขมันสูง และอาหารที่ย่อยยาก การทานมื้อเล็ก ๆ หลายครั้งต่อวันและการเคี้ยวอาหารให้ละเอียดเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ระบบย่อยทำงานได้ดีและป้องกันภาวะแทรกซ้อน