มีผื่นแดงขึ้นตามตัว ไม่คัน อาการนี้บอกโรคอะไรได้บ้าง ?

ผื่น คือ อาการผิดปกติของผิวหนัง ซึ่งเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายไม่สามารถปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมหรือปัจจัยภายนอกได้ เช่น การเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศ หรือสารเคมีในผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ อาการของผื่นอาจแตกต่างกันไป ตั้งแต่รูปแบบที่เบาบางอย่างคัน แสบร้อน ไปจนถึงอาการที่รุนแรงและเป็นการติดเชื้อเรื้อรัง

หากคุณสงสัยว่ามีผื่นแดงขึ้นตามตัว ไม่คัน ผื่นแต่ละประเภทอาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงโรคใดบ้าง จะเป็นการดีที่จะปรึกษาแพทย์เพื่อได้รับการวินิจฉัยและรักษาที่เหมาะสม เนื่องจากผื่นบางชนิดอาจเป็นสัญญาณเตือนของโรคบางชนิด

ผื่นเป็นปัญหาผิดปกติที่เกิดขึ้นกับผิวหนัง ซึ่งมีสาเหตุหลากหลาย เช่น การติดเชื้อไวรัสหรือแบคทีเรีย ภูมิแพ้จากสารเคมีหรือสิ่งแวดล้อม เป็นต้น อาการที่พบ ได้แก่ ผิวหนังบวม แดง คัน ปวดแสบ และอาจมีแผลเกิดขึ้นบางคนอาจจะปวดหัวด้วย อาการเหล่านี้อาจหายไปเองหากสาเหตุหมดไป แต่ในบางกรณีอาจต้องได้รับการรักษาจากแพทย์เพื่อบรรเทาอาการและรักษาให้หายขาด การป้องกันที่ดีคือหลีกเลี่ยงสาเหตุที่ทำให้เกิดผื่น รวมถึงดูแลรักษาความสะอาดผิวหนังอย่างสม่ำเสมอ

• ลมพิษ หรือผื่นลมพิษ (Urticaria)

เป็นอาการที่เกิดจากผื่นนูนสีแดงบนผิวหนัง มีผื่นแดงขึ้นตามตัว ไม่คัน พบได้บ่อยในคนทุกเพศทุกวัย โดยเฉพาะช่วงอายุ 20-40 ปี ผื่นเหล่านี้มักจะกระจายอยู่ทั่วตัว เช่น แขน ขา หรือใบหน้า ไม่มีตุ่มหนอง และไม่คัน สามารถเกิดขึ้นได้ทุกบริเวณของร่างกาย ระยะเวลาของอาการจะไม่เกิน 24 ชั่วโมง หลังจากนั้นผื่นจะค่อย ๆ จางหายไป

การรักษาผื่นลมพิษ มักจะใช้ยาแก้แพ้หรือยาฮิสตามีน หากอาการไม่ดีขึ้นใน 2 ชั่วโมง ควรไปพบแพทย์ทันที เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสม

• แพ้เหงื่อตัวเอง

โรคนี้เรียกว่า “โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง” (Atopic Dermatitis) เป็นโรคที่ทำให้ผิวหนังมีอาการคัน มีผื่นแดงหรือตุ่มน้ำใสเกิดขึ้น จนทำให้นอนไม่หลับ โดยมักจะพบในบริเวณผิวหนังที่เป็นซอก เช่น ลำคอ ข้อพับต่าง ๆ สาเหตุเกิดจากระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายตอบสนองต่อสิ่งกระตุ้นอย่างรวดเร็วเกินไป ทำให้เกิดอาการอักเสบของผิวหนัง

หากมีอาการคัน ผื่นแดง หรือตุ่มน้ำใสดังกล่าว ควรปรึกษาแพทย์ผิวหนังโดยเร็ว เพื่อตรวจวินิจฉัยและได้รับการรักษาที่ถูกต้อง แพทย์อาจสั่งยาทาหรือยารับประทานเพื่อบรรเทาอาการคันและอักเสบของผิวหนัง การดูแลรักษาตามคำแนะนำของแพทย์อย่างถูกวิธีจะช่วยควบคุมอาการให้ดีขึ้น

• ปฏิกิริยาการแพ้

ผื่นแดงที่เกิดจากปฏิกิริยาการแพ้เป็นผลมาจากการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้หรือสารที่ก่อให้เกิดการระคายเคือง เช่น เสื้อผ้า ผลิตภัณฑ์บำรุงผิว ขนสัตว์ น้ำหอม ฝุ่นละออง และอาหารบางชนิด เมื่อร่างกายได้รับสัมผัสสารเหล่านี้ ก็อาจทำให้เกิดตุ่มแดงขึ้นตามร่างกาย แขน หรือขา

วิธีรักษาตุ่มแดงจากปฏิกิริยาการแพ้คือการหลีกเลี่ยงการสัมผัสกับสารก่อภูมิแพ้หรือสารก่อการระคายเคืองนั้น ๆ อย่างไรก็ตาม หากมีอาการแพ้รุนแรง ควรรีบพบแพทย์ทันที เพื่อให้แพทย์ตรวจวินิจฉัยและจ่ายยารักษาอาการแพ้ที่เหมาะสม

• ผดผื่น ผดร้อน

ผดร้อน หรือ Heat Rash เป็นผื่นที่เกิดจากการอุดตันของต่อมเหงื่อใต้ผิวหนัง เมื่อร่างกายได้รับความร้อนมากเกินไป เช่น อากาศร้อนชื้น ออกกำลังกายหนัก หรือสวมใส่เสื้อผ้าหนาทับถมเป็นเวลานาน เหงื่อจะไม่สามารถระบายออกจากร่างกายได้สะดวก จึงทำให้เกิดตุ่มน้ำเล็กๆ หรือมีผื่นแดงขึ้นตามตัว ไม่คัน บางรายอาจมีอาการคันร่วมด้วย

การดูแลรักษาผดร้อนที่ไม่รุนแรงสามารถทำได้เองที่บ้าน โดยหลีกเลี่ยงการอยู่ในสภาพแวดล้อมร้อนชื้น อาบน้ำเย็นเพื่อชำระล้างเหงื่อและไขมันส่วนเกิน และวางผ้าเปียกหรือผ้าเย็นบนบริเวณผื่นเพื่อลดอุณหภูมิผิวหนัง อาการผดร้อนเบื้องต้นมักจะหายเองภายใน 2-3 วัน

หากอาการรุนแรง อาจต้องพบแพทย์เพื่อรับการรักษาตามอาการ เช่น ยาแก้แพ้หากมีอาการคัน ยาขี้ผึ้งหรือผลิตภัณฑ์บำรุงผิวเพื่อเพิ่มความชุ่มชื้น ป้องกันผลข้างเคียง และยาทาสเตียรอยด์สำหรับรักษาผดร้อนรุนแรง โดยควรปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด

• โรคผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Atopic dermatitis)

โรคผื่นภูมิแพ้หรือที่เรียกว่า “เอกเซ็ม” เป็นโรคเรื้อรังที่มีการอักเสบของผิวหนังเป็นระยะๆ โรคนี้พบได้บ่อยในเด็ก แต่ผู้ใหญ่ก็สามารถเป็นได้เช่นกัน อาการหลักคือผิวหนังแห้ง มีอาการคัน ซึ่งมักคันมากในเวลากลางคืน บางรายอาจมีตุ่มน้ำ ตุ่มหนอง หรือมีน้ำเหลืองไหลออกมา หากมีการติดเชื้อร่วมด้วย

สาเหตุที่แน่ชัดยังไม่ทราบ แต่เชื่อว่ามีปัจจัยทางพันธุกรรม ทำให้มีการตอบสนองผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกันบนผิวหนัง และสิ่งแวดล้อมต่าง ๆ เป็นตัวกระตุ้นให้อาการรุนแรงขึ้น

การรักษาเป็นไปเพื่อควบคุมอาการ โดยหลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นต่าง ๆ เช่น ฝุ่น สารก่อภูมิแพ้ อากาศร้อนหรือหนาวจัด และทาครีมทาผิวเพิ่มความชุ่มชื้นอย่างสม่ำเสมอ หากอาการรุนแรง แพทย์อาจสั่งยาต้านการอักเสบ เช่น สเตียรอยด์ทายา หรือยาปฏิชีวนะ หากมีการติดเชื้อแทรกซ้อน ตามคำแนะนำของแพทย์ผิวหนัง

1. ปวดศีรษะรุนแรง หรือรู้สึกคันในลำคอ
2. ปวดตามข้อต่าง ๆ อย่างรุนแรง
3. มีไข้สูงเกิน 38 องศาเซลเซียส
4. หายใจไม่อิ่ม หรือหายใจลำบาก
5. ใบหน้า หรือแขนขาบวมอย่างผิดปกติ
6. มีอาการอาเจียนรุนแรง หรือท้องเสียมาก

อาการเหล่านี้อาจเป็นสัญญาณของภาวะแทรกซ้อนที่รุนแรง จำเป็นต้องได้รับการวินิจฉัยและรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญโดยเร็วที่สุด

แนวทางการรักษาจุดแดงที่ขึ้นตามร่างกายนั้นขึ้นอยู่กับสาเหตุ แม้บางครั้งจุดแดงเหล่านั้นอาจหายไปเองได้ แต่ในบางกรณีควรพบแพทย์เพื่อการรักษาที่เหมาะสม เช่น กรณีเป็นผื่นภูมิแพ้ โรคเกลื้อน โรคสะเก็ดเงิน หรือจ้ำเลือด อย่างไรก็ตาม มีวิธีการรักษาเบื้องต้นด้วยตนเองเพื่อบรรเทาอาการคันหรืออักเสบ ดังนี้

• ยาแก้แพ้หรือยาต้านฮิสตามีน ช่วยบรรเทาอาการคันได้
• ยาทาสเตียรอยด์ เช่น ไฮโดรคอร์ติโซน หากอาการไม่ดีขึ้น แพทย์อาจสั่งยาสเตียรอยด์รับประทานเพื่อลดอาการคันและอักเสบ
• ยากดภูมิคุ้มกัน ช่วยลดการอักเสบในโรคผิวหนังภูมิแพ้หรือโรคจากความผิดปกติของภูมิคุ้มกัน
• ยาฆ่าเชื้อรา สำหรับจุดแดงจากการติดเชื้อราโรคกลาก

อย่างไรก็ตาม หากรักษาด้วยตนเองแล้วอาการไม่ดีขึ้นหรือมีอาการเพิ่มเติม เช่น ไข้ อ่อนเพลีย หายใจลำบาก หรือมีหนองจากจุดแดง ควรรีบพบแพทย์ทันทีเพื่อการรักษาที่ถูกต้องและเหมาะสม

ข้อควรปฏิบัติในการดูแลผิวหนังที่มีผื่นแดงขึ้นตามตัว ไม่คัน

• หลีกเลี่ยงสิ่งกระตุ้นที่ทำให้เกิดอาการ เช่น อากาศเย็นจัดที่ทำให้ผิวแห้ง อุณหภูมิน้ำร้อนหรือเย็นจนเกินไป และการออกกำลังกายหนักที่ทำให้เหงื่อออกมาก
• หากมีอาการรุนแรงหรือมีอาการแทรกซ้อน เช่น หายใจไม่ออก ควรปรึกษาแพทย์ทันที
• ทำความสะอาดร่างกายอย่างสม่ำเสมอด้วยผลิตภัณฑ์อ่อนโยนต่อผิว ที่มีคุณสมบัติช่วยฟื้นฟูผิว เสริมการป้องกันผิว และให้ความชุ่มชื่น
• บำรุงผิวด้วยผลิตภัณฑ์ที่ช่วยบรรเทาปัญหาผิว เช่น สำหรับผิวแห้ง แดง คัน ให้ใช้บาล์มบำรุงผิวกาย ที่มีเนื้อสัมผัสบางเบา ช่วยลดการระคายเคือง คืนความชุ่มชื่น และฟื้นฟูผิวให้แข็งแรง ควรทาเป็นประจำทุกวันและระหว่างวัน

มีผื่นแดงขึ้นตามตัว ไม่คัน อาการผื่นแดงที่ไม่คันอาจบ่งบอกถึงโรคหลายชนิด เช่น โรคผิวหนังบางประเภท ไวรัสตับอักเสบ หรือปฏิกิริยาจากยาบางชนิด อย่างไรก็ตาม การวินิจฉัยที่แน่ชัดจำเป็นต้องพิจารณาจากประวัติการเจ็บป่วย ผลตรวจเพิ่มเติม และการประเมินโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ หากพบผื่นแดงขึ้นโดยไม่ทราบสาเหตุ ควรปรึกษาแพทย์เพื่อหาสาเหตุและรับการรักษาที่เหมาะสม