หนังตาตก กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง ริ้วรอยรอบดวงตา เกิดจากอะไร? รักษาด้วยวิธีไหนดี?

สารบัญ

1. หนังตาตก หรือกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง คืออะไร

2. สาเหตุของกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง เกิดจากอะไร

3. การเปลี่ยนแปลงของร่างกาย อายุที่มากขึ้นทำให้เกิด ริ้วรอยและถุงใต้ดวงตา

4. การรักษาหนังตาตก หรือกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง

• แบบไม่ต้องผ่าตัด
• แบบผ่าตัดรักษาหนังตาตก ถุงใต้ตา

หนังตาตก หรือ กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง คืออะไร?

ภาวะ หนังตาตก (Ptosis or drooping eye lid) คือ อาการที่เปลือกตาตกมากกว่าปกติ หรือชื่อทางการแพทย์เรียกว่า Ptosis เนื่องจากกล้ามเนื้อ Levator palpebrae superioris ซึ่งมีหน้าที่ในการพยุงเปลือกตาให้อยู่ในระดับที่เหมาะสมมีปัญหา จึงทำให้เปลือกตาตกหรือหย่อนตามแรงโน้มถ่วง เป็นเหตุให้กระทบการมองเห็นและการใช้ชีวิตประจำวัน อาจเป็นข้างเดียวหรือสองข้างก็ได้

สาเหตุของกล้ามเนื้อตาอ่อนแรง หนังตาตก เกิดจากอะไร?

แบ่งเป็นสาเหตุหลัก ๆ ได้แก่

1. เป็นตั้งแต่กำเนิด หรือ พันธุกรรม (Congenital Ptosis) ส่วนใหญ่พบในเด็ก และอาจทำให้เด็กบางคนมีปัญหาสายตา เช่น ตาขี้เกียจหรือตาเหล่ได้ในภายหลัง
2. เป็นภายหลัง (Acquired Ptosis) อาจเกิดจากการบาดเจ็บหรือได้รับการกระทบกระเทือนกล้ามเนื้อบริเวณเปลือกตามาก่อน หรือเป็นสาเหตุจากโรคอื่น ๆ เช่น โรคประสาทและสมอง หรือ โรคกล้ามเนื้ออ่อนแรง (Myasthemia gravis)
3. ปัจจัยเรื่องอายุ (Senile Ptosis) กล้ามเนื้อตาอ่อนแรงจากสาเหตุนี้พบได้ในผู้สูงอายุ แบบนี้มักจะเป็นทั้งสองข้าง
4. ปัจจัยอื่นๆ เช่นการใส่คอนแทคเลนส์เป็นเวลานาน ก็เพิ่มความเสี่ยงในการเกิดตาตกได้

กลับสู่สารบัญ

การเปลี่ยนแปลงของร่างกายจากอายุที่มากขึ้นทำให้เกิดริ้วรอยและถุงใต้ดวงตา

นอจกากนี้ นายแพทย์ Perry ชี้ให้เห็นปัจจัยหลาย ๆ อย่างที่ประกอบกันทำให้เกิดปัญหาด้านความงามรอบ ๆ ดวงตาของคุณจนทำให้เกิด หนังตาตก เมื่อมีอายุเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ ดังนี้

• ผิวหนังที่หย่อนคล้อยทำให้มีรอยเหี่ยวย่นและถุงใต้ตา
• เนื้อเยื่อไขมันสะสมเพิ่มมากขึ้น ทำให้เปลือกตาทั้งบนและล่างดูบวมมากขึ้น
• รอบดวงตาดำคล้ำมากขึ้น
• หนังตาตกจากการที่กล้ามเนื้อรอบดวงตาอ่อนแรงมากขึ้นตามอายุ
• รอยย่นใต้ดวงตาเพิ่มมากขึ้นเรื่อย ๆ เมื่ออายุยิ่งมากขึ้น

ผู้หญิงหลาย ๆ คน รวมถึงผู้ชายอีกจำนวนหนึ่ง ก็เริ่มเสาะหาวิธีศัลยกรรมความงามที่จะมาแก้ปัญหาหนังตาตก และรอยเหี่ยวย่นรอบดวงตาให้กับตัวเอง ซึ่งโดยมากแพทย์จะแบ่งวิธีการแก้ปัญหานี้ออกเป็น 2 วิธีหลัก ๆ คือ วิธีที่ไม่ใช้การผ่าตัด และวิธีที่รักษาด้วยการผ่าตัดศัลยกรรม

การรักษาหนังตาตก กล้ามเนื้อตาอ่อนแรง

การรักษาหนังตาตก ที่เกิดจากอายุที่มากขึ้นจะต้องเน้นไปที่การเปลี่ยนแปลงทางกายวิภาคของผิวหนังที่ทำให้เกิดปัญหานี้เป็นสำคัญ” นายแพทย์ Julian Perry  จักษุแพทย์และศัลยแพทย์ตกแต่งดวงตาจาก Cleveland clinic กล่าวไว้ แม้ว่าปัญหาหนังตาตกจะดูเป็นปัญหาด้านความงามเป็นหลักสำหรับผู้คนทั่วไป แต่ปัญหาหนังตาตกนี้ยังสามารถ ทำให้เกิดปัญหาด้านการมองเห็น ด้วยสำหรับบางคน

การรักษากล้ามเนื้อตาอ่อนแรง หนังตาตก ขึ้นอยู่กับความรุนแรงและสาเหตุ รายที่เป็นรุนแรงอาจทำให้รบกวนการมองเห็นเนื่องจากหนังตาตกจนบดบังทัศนวิสัย ทำให้เสียบุคลิก เพราะต้องเงยหน้าหรือยกคางตลอดเวลาเพื่อเพิ่มลานสายตาและช่วยให้การมองเห็นดีขึ้น หากมีอาการรุนแรงจนกระทบการใช้ชีวิตประจำวัน จักษุแพทย์ผู้รักษาจะแนะนำให้ผ่าตัดเพื่อแก้ไขกล้ามเนื้อ Levator palpebrae superioris หรือใช้วิธี Sling Operation คือการใช้กล้ามเนื้อบริเวณหน้าผากมาช่วยในการพยุงกล้ามเนื้อเปลือกตาเพื่อแก้ปัญหาหนังตก

ในกรณีกล้ามเนื้อตาอ่อนแรงในเด็ก หรือที่ส่วนใหญ่เป็นมาแต่กำเนิด และเนื่องจากเด็กที่มีปัญหานี้อาจทำให้เกิดปัญหาสายตาตามมาภายหลังอย่างที่ได้กล่าวมาแล้ว จักษุแพทย์โดยส่วนใหญ่จะแนะนำให้ผ่าตัด แต่ทั้งนี้ทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับปัจจัยต่าง ๆ เหล่านี้ คือ

• อายุ
• มีปัญหาทั้งสองข้างหรือข้างเดียว
• ระดับของเปลือกตา
• ความแข็งแรงกล้ามเนื้อเปลือกตา
• การเคลื่อนไหวของตาทั้งสองข้าง

แต่ไม่ว่าจะได้รับการผ่าตัดหรือไม่ เด็กที่มีปัญหากล้ามเนื้อตาอ่อนแรงก็ยังจำเป็นต้องพบจักษุแพทย์สม่ำเสมอ เนื่องจากตาของเด็กมีการเจริญเติบโตขึ้นตามอายุที่อาจมีการเปลี่ยนแปลงการมองเห็นหรือการรับภาพได้ ส่วนจะต้องพบแพทย์ถี่แค่ไหน ขึ้นอยู่ปัจจัยของเด็กแต่ละคนและความเห็นของแพทย์ผู้รักษา

ในกรณีที่ไม่สะดวกในการผ่าตัด หรือร่างกายไม่พร้อมสำหรับการผ่าตัด อีกวิธีในการแก้ไขคือ การใช้แว่นตาพิเศษที่มีส่วนค้ำยันเสริมบริเวณเปลือกตา หรือ Ptosis Crutch หรือฝนกรณีที่หนังตาหย่อยอย่างเดียวจนบัง สามารถทำ Thermage ยกกระชับเฉพาะหนังตาได้

กลับสู่สารบัญ

บทความที่เกี่ยวข้อง

Thermage ตา แก้หนังตาตกโดยไม่ต้องผ่าตัด ปลอดภัย ไม่เจ็บ! ใช้เวลาเพียง 45 นาที

กลับสู่สารบัญ

การผ่าตัดศัลกรรมตกแต่งคืออีกขั้นของการคืนความอ่อนเยาว์ให้ดวงตา แก้ไข หนังตาตก

การศัลยกรรมตกแต่งเปลือกตาเป็นวิธีหนึ่งที่สามารถตัดผิวหนังและไขมันส่วนเกินที่สะสมอยู่ที่เปลือกตาออกไปได้ ทำให้ผิวหนังบริเวณนั้นตึงขึ้นหนังตาตกน้อยลง

ถ้าผู้ป่วยคนไหนมีผิวหนังส่วนที่เหี่ยวย่นเกินออกมา ศัลยแพทย์ก็จะตัดผิวหนังส่วนเกินบางส่วนของเปลือกตาล่างออกเพื่อรักษา แต่นายแพทย์เพอร์รี่ก็ยังเน้นย้ำว่าเป็นเรื่องสำคัญที่ผู้รับการทำศัลยกรรมจะต้องรับทราบว่าการผ่าตัดผิวหนังใต้ตาออกไม่ได้เป็นการแก้ปัญหาที่ต้นเหตุที่ทำให้ผิวหนังหย่อนคล้อย และเกิดถุงใต้ตา การผ่าตัดผิวหนังส่วนเกินนี้เป็นเพียงการปัญหาที่ปลายเหตุเท่านั้น

“การทำศัลยกรรมตกแต่งมีจุดประสงค์ก็เพื่อรักษาปัญหาที่เกิดจากกายวิภาครอบดวงตาเป็นสำคัญ เช่น ริ้วรอยตีนกา หรือรอยเหี่ยวย่นรอบดวงตาที่ลึกขึ้นเมื่ออายุมาก” นายแพทย์เพอร์รี่อธิบายให้ฟัง

สำหรับคนไข้ที่ต้องการผลลัพธ์ที่เห็นได้ชัดเจนกว่านี้ ต้องการลดริ้วรอยมาก ๆ จะต้องเข้ารับการผ่าตัดศัลยกรรมตกแต่งที่แก้ไขไปจนถึงโครงสร้างลึกลงใต้ผิวหนังด้วย จึงจะสามารถแก้ไขปัญหาจากไขมันส่วนเกินที่ใต้ตา รวมถึงถุงใต้ตาได้

“การผ่าตัดทำศัลยกรรมตกแต่งในสมัยก่อนจะใช้วิธีที่ค่อนข้างเรียบง่ายโดยการตัดไขมันส่วนเกินที่สะสมเป็นถุงใต้ตาออก แต่การรักษาด้วยวิธีนี้จะไม่สามารถแก้ไขร่อยรองลึกที่มักจะอยู่ข้างใต้ของถุงใต้ตาอีกทีได้” นายแพทย์เพอร์รี่อธิบาย การผ่าตัดเอาไขมันออกเพียงอย่างเดียวสามารถทำให้ใบหน้าดูอ่อนล้าลดลง และทำให้ดูสดใสขึ้นได้ก็จริง แต่ไม่สามารถทำให้ดูอ่อนเยาว์ลงได้มากนัก เขากล่าวไว้

สำหรับการแก้ปัญหาร่อยรอยเหี่ยวย่นที่อยู่ใต้ถุงใต้ตานั้น ศัลยแพทย์มักเลือกที่จะเหลือไขมันบางส่วนไว้แทนที่จะผ่าตัดเอาไขมันส่วนเกินออกทั้งหมด และนิยมนำไขมันบางส่วนออกจากบริเวณที่ไม่ต้องการ แล้วย้ายไขมันที่ได้มาเติมบริเวณร่อยรองที่ดูลึกแทน ซึ่งในความเป็นจริงแล้วการย้ายไขมันแบบนี้สามารถรักษาปัญหาร่องรอยลึกใต้ตา รวมถึงรอยดำคล้ำรอบดวงตาได้ดีกว่าการฉีดฟิลเลอร์กรดไฮยาลูโรนิกเสียอีก แต่วิธีนี้ต้องอาศัยการเตรียมการผ่าตัดที่ยุ่งยากกว่าพอสมควร เขาอธิบาย

“เมื่อไหร่ที่เราผ่าตัดย้ายไขมันจากใต้ตาลงไปเติมร่องรอยเหี่ยวย่นเหนือแก้ม นั่นแปลว่าเรากำลังก้าวข้ามความเป็นธรรมชาติไปแล้ว ฉะนั้นแผลที่เกิดขึ้นก็จะหายช้าลง บางครั้งอาจะเกิดก้อนหรือรอยบุ๋มที่เราไม่ต้องการขึ้น ซึ่งร่องรอยเหล่านี้มักใช้เวลานานกว่าจะหาย” เขากล่าวไว้

วิธีที่ดีที่สุดที่คุณควรทำเมื่อรู้สึกกังวลเกี่ยวกับผิวที่เหี่ยวย่น และหนังตาที่ตกลงเมื่ออายุมากขึ้นก็คือหาเวลาไปพบจักษุแพทย์ โดยเฉพาะจักษุแพทย์ที่มีประสบการณ์มาก ๆ ด้านการทำศัลยกรรมตกแต่งรอบดวงตา เพื่อพูดคุยเกี่ยวกับทางเลือกในการรักษาที่เหมาะสมกับคุณมากที่สุด

“พวกเราจะเลือกวิธีการรักษาได้ก็ต่อเมื่อได้ตรวจดูลักษณะทางกายวิภาคของคนไข้แต่ละคนที่แตกต่างกันออกไปอย่างละเอียด และได้พูดคุยถึงความต้องการในการรักษาของแต่ละคนเสียก่อน” นายแพทย์เพอร์รี่กล่าว

บางคนอาจสงสัยว่า แล้วมีวิธีป้องกันไหม? ซึ่งจริงแล้ววิธีป้องกันการเกิดได้โดยตรงนั้นไม่มี เพียงแต่เมื่อมีปัญหาที่กระทบเรื่องการมองเห็น ควรหลีกเลี่ยงการขับรถหรือการทำกิจกรรมที่อาจเกิดอันตรายได้ง่าย จนกว่าจะได้รับแก้ไขที่ถูกวิธี

แต่ไม่ว่าจะอย่างไรก็ตาม การรักษากล้ามเนื้อตาอ่อนแรง ไม่ว่าจะด้วยการผ่าตัดหรือวิธีอื่น ๆ ต้องอยู่ภายใต้ดุลพินิจของแพทย์ เพราะการผ่าตัดไม่ว่า เล็กหรือใหญ่ก็มีความเสี่ยงและผลข้างเคียงทั้งนั้น ขึ้นอยู่กับสภาวะร่างกายและความรุนแรงของแต่ละคน การรักษาแบบเดียวกันอาจไม่เหมาะสำหรับทุกคน การปรึกษาแพทย์เป็นประจำเกี่ยวกับอาการที่เป็นอยู่จะช่วยให้คุณรู้เท่าทันอาการที่เปลี่ยนแปลงและรับมือกับปัญหาได้ดีขึ้น

ขอบคุณรูปภาพประกอบจาก specialistshospital.com waesthetics.com