อาการไอแห้งหรือ Non-Productive Cough เป็นอาการที่พบได้ทั่วไปสามารถเกิดขึ้นจากหลายสาเหตุทั้งการติดเชื้อ, อาการแพ้ การระคายเคืองในลำคอ หรือการสูบบุหรี่ เวลาที่อาการไอแห้ง ๆ ไม่มีเสมหะ ไม่มีไข้เกิดขึ้นบางครั้งอาจมีอาการร่วมกับอาการเจ็บคอหรืออาการรุนแรงในช่วงกลางคืน
อาการไอแห้งสามารถสร้างความรบกวนในการนอนหรือการใช้ชีวิตประจำวันได้ เพื่อบรรเทาอาการ ในระยะแรกสามารถทำได้โดยการดื่มน้ำเพิ่มขึ้น พักผ่อนให้เพียงพอ และบริโภคอาหารบางชนิดที่มีสรรพคุณทางยา แต่หากอาการไอแห้งมีความรุนแรงมากขึ้นหรืออาการไอแห้ง คันคอ เกิดจากโรคที่รุนแรง ควรพบแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาอย่างเหมาะสม
ไอแห้ง เกิดจากสาเหตุอะไรได้บ้าง
ไอแห้ง ๆ ไม่มีเสมหะ ไม่มีไข้ สามารถเกิดขึ้นได้ตั้งแต่ไอเล็กน้อยจนถึงการไอหนัก ๆ โดยมักมีอาการคันคอ ระคายคอ หรือรู้สึกเหมือนมีสิ่งต่าง ๆ ติดอยู่ในคอ บางครั้งยังมีเสียงแหบเกิดขึ้นในรายที่ไอหนักและไอติดต่อกันด้วย การเกิดอาการไอแห้งสามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ ดังนี้
- สิ่งระคายเคือง เช่น ควันจากบุหรี่ ควันไฟ หรือฝุ่นละออง PM2.5 หากสามารถหลีกเลี่ยงสิ่งระคายเคืองเหล่านี้ได้ อาการไอแห้งก็จะมาเป็นช่วงเวลาเท่านั้น
- ภูมิแพ้ การเจอกับสิ่งกระตุ้นที่ก่อให้เกิดอาการแพ้ เช่น ไรฝุ่น ก็สามารถทำให้เกิดอาการไอแห้งได้ โดยอาจมีอาการน้ำมูกไหล น้ำตาไหล หรือคันคอร่วมด้วย
- หอบหืด เมื่อสัมผัสกับสิ่งระคายเคืองหรือติดเชื้อในทางเดินหายใจ ซึ่งอาจมีอาการหายใจไม่สะดวก หอบเหนื่อย หรือไอมาก
- ไอกรน อาการไอแห้งเรื้อรังมานานหรือมีอาการเรื้อรังมากกว่า 10 วัน อาจเป็นสัญญาณของโรคไอกรน ซึ่งอาจมีอาการตาแดง ไข้ต่ำ น้ำมูก หรือน้ำตาไหลร่วมด้วย
- โรคไอ 100 วัน เป็นโรคที่มีอาการไอแห้งเรื้อรังนานนับเดือน ๆ โดยไม่มีไข้หรืออาการป่วยร่วมด้วย
- โรคกรดไหลย้อน หลังจากทานอาหารหรือในท่านอนแล้วมีอาการแสบร้อนกลางอก อาจเป็นสัญญาณของโรคนี้
- ผลข้างเคียงจากยาบางชนิด อาจทำให้เกิดอาการไอแห้ง ๆ เช่นยาลดความดันโลหิตหรือยาในการรักษาโรคไตและเบาหวาน
- ปอดอักเสบ อาจเป็นสัญญาณของการติดเชื้อในทางเดินหายใจ ซึ่งอาจมีอาการไอ จาม หรือไข้สูงร่วมด้วย
- โควิด-19 อาการไอแห้งเป็นหนึ่งในอาการแสดงของโรคนี้ โดยอาจมีอาการอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ไข้สูง อ่อนเพลีย หรือหายใจลำบาก
วินิจฉัยโรคไอแห้งได้อย่างไร
- การไอแห้ง ๆ ไม่มีเสมหะ ไม่มีไข้ มักจะมีขั้นตอนหลายขั้นตอนที่แพทย์ต้องดำเนินการ เพื่อให้สามารถระบุสาเหตุของอาการไอได้อย่างแม่นยำ โดยมักจะเริ่มต้นด้วยการซักประวัติและการตรวจร่างกายประกอบกับการสอบถามอาการอื่น ๆ เพื่อหาข้อมูลที่เป็นประโยชน์ในการวินิจฉัย นอกจากนี้ การตรวจรังสีเช่น การตรวจทางรังสีทรวงอกอาจมีความจำเป็นเพิ่มเติมเพื่อช่วยในการวินิจฉัยโรคได้ถูกต้อง เช่น ในกรณีของโรคปอดหรือโรคของระบบทางเดินหายใจ การตรวจด้วยเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ทรวงอกอาจถือเป็นหนึ่งในขั้นตอนที่สำคัญในการวินิจฉัย
- กรณีที่สงสัยเกี่ยวกับสาเหตุของไอเรื้อรังเกี่ยวกับการอักเสบของจมูกและหลอดลมส่วนต้น การให้แพทย์ผู้ชำนาญการทางหู คอ จมูกเข้ามาช่วยในการวินิจฉัยจะเป็นทางเลือกที่ดี เนื่องจากมีความชำนาญและเครื่องมือที่จำเป็น เช่น การใช้เครื่องมือเอกซเรย์ไซนัส เพื่อช่วยในการระบุสาเหตุของอาการไอได้อย่างแม่นยำ
- กรณีที่สงสัยโรคหอบหืด การตรวจสมรรถภาพปอด (Pulmonary Function Test) อาจเป็นทางเลือกที่ดีในการวินิจฉัย โดยการตรวจนี้จะช่วยในการระบุว่ามีการตีบหรือปัญหาอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับปอดหรือหลอดลมหรือไม่ และสามารถช่วยในการกำหนดการรักษาที่เหมาะสมต่อผู้ป่วยได้อย่างแม่นยำ
- กรณีที่สงสัยกรดในกระเพาะไหลย้อนกลับ อาจเป็นทางเลือกที่สำคัญในการวินิจฉัยโรคที่เกี่ยวข้องกับกระเพาะอาหารหรือการไหลย้อนกลับ เพื่อค้นหาการตีบของหลอดลม เป็นต้น
วิธีลดอาการไอแห้งด้วยตนเอง
การไอแห้ง ๆ ไม่มีเสมหะ ไม่มีไข้ เป็นอาการที่ทำให้ไม่สบายใจ โดยโรคไตเกิดจากอะไรแม้ว่าจะไม่มีเสมหะออกมา แต่ก็ยังสามารถทำให้คอรู้สึกเจ็บ แต่สำหรับบางคนอาการนี้อาจทำให้ชีวิตประจำวันต้องหยุดชะงักไป ดังนั้นการที่เราจะมีวิธีแก้ไขและบรรเทาอาการไอแห้งด้วยตนเองจึงมีความสำคัญอย่างมาก มีวิธีลดไอแห้งได้ดังนี้
- ดื่มน้ำเพียงพอช่วยบรรเทาอาการไอแห้ง เนื่องจากน้ำเป็นตัวช่วยล้างเสมหะและสารพิษออกจากระบบทางเดินหายใจ ดังนั้นควรดื่มน้ำอย่างต่อเนื่องตลอดวัน เพื่อให้ร่างกายได้รับพลังงานและช่วยในการหายใจ
- พักผ่อนเพียงพอ จะช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรง ซึ่งจะช่วยในการต่อต้านเชื้อโรคและบรรเทาอาการไอแห้งได้
- การกลั้วคอด้วยน้ำเกลือสามารถช่วยลดอาการเจ็บและระคายเคืองในลำคอได้ โดยการผสมน้ำเกลือกับน้ำอุ่นและกลั้วคอเบา ๆ จะช่วยบรรเทาอาการไอแห้งได้ดี
- การบริโภคอาหารที่มีโปรไบโอติกอาจช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันให้แข็งแรง ซึ่งอาจช่วยลดความรุนแรงของอาการไอแห้งได้
- การจิบน้ำผึ้งผสมมะนาวช่วยในการบรรเทาอาการไอแห้งได้ดี โดยน้ำผึ้งจะช่วยเพิ่มความชุ่มชื้นในลำคอและมะนาวจะช่วยลดการอักเสบของเนื้อเยื่อภายในลำคอได้
- การใช้ยาอมแก้ไอสามารถช่วยบรรเทาอาการไอแห้งได้อย่างมีประสิทธิภาพ โดยสามารถเลือกใช้ยาอมที่มีส่วนผสมของสมุนไพร เช่น เปปเปอร์มิ้นต์ หรือน้ำผึ้ง เพื่อเสริมสร้างผลกระทบที่ดีต่อการบรรเทาอาการไอแห้งได้
ผลเสียของการไอ
การไอแห้ง ไม่มีเสมหะ ไม่มีไข้ มีผลกระทบต่อสุขภาพ เนื่องจากผลของอาการไอแห้ง คันคอ ไม่มีเสมหะอาจเกิดอันตรายต่อระบบทางเดินหายใจและระบบประสาทได้ เมื่อมีการไออย่างมากเกินไป อาจทำให้เกิดภาวะอันตรายต่อปอด เช่น การอักเสบของหลอดลม การบวม หรือการฉีกขาดของเนื้อเยื่อปอด ซึ่งอาจส่งผลให้เกิดปอดแตกและมีลมรั่วเข้าไปในช่องเยื่อบุหุ้มปอด (Pneumothorax) ทำให้เกิด Barotrauma ได้ นอกจากนี้ยังมีผลเสียต่อระบบประสาทสมอง เช่น การมีอาการหมดสติหรือ Cough Syncope เมื่อไอมากเกินไป รวมถึงอาการทรวงอก การเจ็บกล้ามเนื้อ หรือฉีกขาดกระดูกซี่โครง ซึ่งหนองในหายเองได้ไหมเป็นภาวะที่อาจเกิดขึ้นได้เมื่อมีการแทรกซ้อนจากการไอมาก ๆ
ดังนั้น การรักษาสุขภาพและการรับรู้ถึงผลของการไอนั้นเป็นสิ่งที่สำคัญอย่างยิ่ง เพื่อป้องกันภาวะที่อาจเกิดขึ้นได้จากการไอ และควรปรึกษาแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกติหรือไม่แน่ใจว่าการไอของตนเองเป็นปกติหรือไม่ ทั้งนี้เพื่อป้องกันการเสี่ยงต่อสุขภาพอันไม่พึงประสงค์ได้อย่างเหมาะสม
บทสรุป
หากคุณพบว่าอาการไอแห้ง ๆ ไม่มีเสมหะ ไม่มีไข้ ยังคงไม่ดีขึ้น มีอาการรุนแรงขึ้น หรืออาจเกิดอาการไอต่อเนื่องอย่างยาวนาน ควรพบแพทย์เพื่อรับการวินิจฉัยและการรักษาที่เหมาะสมทันที ซึ่งการเข้าพบแพทย์จะช่วยให้คุณได้รับการวินิจฉัยอย่างถูกต้อง เพื่อการดูแลและรักษาที่เหมาะสม
Rattinan Team เป็นทีมเขียนบทความสุขภาพที่มีความเชี่ยวชาญในการสร้างเนื้อหาที่มีคุณภาพสูงและเป็นมิตรกับ SEO เพื่อเพิ่มการมองเห็นและการเข้าถึงของเว็บไซต์สุขภาพในผลการค้นหาของ Google ทีมงานของเราประกอบด้วยผู้เชี่ยวชาญด้านสุขภาพที่มีประสบการณ์ในหลากหลายสาขา เช่น การแพทย์ การพยาบาล โภชนาการ และการออกกำลังกาย