มะเร็งท่อน้ำดี มีสาเหตุจากอะไร รู้ไวก็รักษาให้หายได้!

มะเร็งท่อน้ำดี ปัจจุบันประเทศไทยมีผู้ที่เป็นมะเร็งท่อน้ำดีมากที่สุดในโลกโดยจะเน้นไปทางเขตภาคอีสานรองลงมาคือภาคเหนือเทียบกับที่ป่วยเป็นมะเร็งอื่นแล้วเราก็พบว่ามะเร็งท่อน้ำดีนั้นมีมากที่สุดที่ถือเป็นอันดับ 1 ในประเทศไทยและพบได้มากสุดในเพศหญิง

วันนี้เราจึงขอนำเสนอบทความนี้เพื่อกระตุ้นให้คุณผู้อ่านทราบถึงปัจจัยเสี่ยงของมะเร็งท่อน้ำดีแต่จะมีข้อมูลที่น่าสนใจอย่างไรอย่ารอช้า

มะเร็งในท่อน้ำดี ถือเป็นมะเร็งชนิดร้ายแรงเหตุจากการร้ายแรงเป็นเพราะว่ามะเร็งไปเกิดในท่อน้ำดีซึ่งท่อน้ำดีจะอยู่ติดกับหลอดเลือดที่มีความสำคัญอย่างหลอดเลือดแดงหลอดเลือดดำเมื่อผู้ป่วยที่ได้รับอาการหรือภาวะมะเร็งท่อน้ำดีมักจะพบว่ามะเร็งได้ลุกลามไปยังหลอดเลือดทั้ง 2 เส้นแล้วซึ่ง 80% เป็นมะเร็งท่อน้ำดีบางรายมาพบแพทย์ในระยะที่ไม่สามารถผ่าตัดรักษาให้หายขาดได้

ท่อน้ำดีมีหน้าที่ลำเลียงน้ำดีจากตับเข้าไปเก็บที่ถุงน้ำดีและนำน้ำดีจากถุงน้ำดีปล่อยลงสู่ลำไส้เล็กเพื่อช่วยในการย่อยสลายไขมันและอาหาร มะเร็งท่อน้ำดีเกิดจากเซลล์ท่อน้ำดีที่ปกติแล้วกลายเป็นเซลล์มะเร็ง

มะเร็งท่อน้ำดีสามารถแบ่งได้ 2 ชนิดมะเร็งท่อน้ำดีในตับ และมะเร็งท่อน้ำดีที่ขั้วตับหรือภายนอกตับ

• มะเร็งท่อน้ำดีในตับ

ในกรณีที่เป็นมะเร็งท่อน้ำดีในตับในระยะแรกจะไม่มีอาการแสดงมากนัก เนื่องจากค่ะของก้อนยังมีขนาดที่เล็กแต่เมื่อขนาดของก้อนโตขึ้นผู้ป่วยจะเริ่มมีอาการตาเหลือง ตัวเหลือง เบื่ออาหาร น้ำหนักลด หรือมีไข้โดยไม่ทราบสาเหตุ

• มะเร็งท่อน้ำดีที่ขั้วตับหรือภายนอกตับ

มะเร็งชนิดนี้ในระยะแรกอาจไม่พบอาการเช่นเดียวกันกับมะเร็งท่อน้ำดีในตับตามที่ได้อธิบายไว้แต่เมื่อขนาดของก้อนนั้นโตขึ้นก็จะพบว่าผู้ป่วยจะมีอาการท่อน้ำดีตีบหรืออุดตันอาการที่พบคือตาเหลือง ตัวเหลือง มีความผิดปกติจากสีของอุจจาระ เช่นสีอุจจาระซีด คันตามผิวหนังชนิดไม่มีผื่น โดยไม่ทราบสาเหตุทำน้ำหนักลด มีไข้หนาวสั่น

เกิดมะเร็งท่อน้ำดีในประเทศไทยเกิดจากการติดเชื้อพยาธิใบไม้ในตับเรื้อรังซึ่งเกิดจากการรับประทานปลาดิบที่ปนเปื้อนพยาธิใบไม้ในตับเมื่อรับประทานปลาดิบที่ปนเปื้อนตัวพยาธิแล้วก็มักจะพบว่าในปลาน้ำจืดชนิดเกล็ดขาวตัวพยาธิยังเข้าไปสะสมบริเวณท่อทางเดินน้ำดีและทำให้เกิดการอักเสบเมื่อเกิดการอักเสบเรื้อรังจนทำให้เซลล์แบ่งตัวได้ผิดปกติ ซึ่งส่งผลให้เกิดเซลล์มะเร็งตามมาได้นั่นเอง

เนื่องจากการรับประทานปลาดิบที่กล่าวไปแล้วจะพบว่าอาหารที่ปรุงจากปลาดิบสามารถพบเจอได้บ่อยในประชากรที่อยู่ในแถบภาคอีสานดังนั้นเราจึงทราบว่าประชากรที่อยู่ในภาคอีสานล้วนเป็นมะเร็งท่อน้ำดีมากกว่าภาคอื่นๆนอกจากนี้การทานปลาดิบดิบจะทำให้เกิดมะเร็งท่อน้ำดีแล้วก็พบว่าประเภทอาหารหมักดอง ปลาร้า ปลาจ่อม หรือปลาส้ม อยู่เป็นประจำก็สามารถเกิดมะเร็งชนิดนี้ได้ ห้องอาหารประเภทนี้มีสารก่อมะเร็งที่เรียกว่าไนโตรซามีนก็เป็นสาเหตุที่ทำให้เกิดมะเร็งท่อน้ำดีได้เช่นกัน

ผู้ที่มีอายุมากกว่า 40 ปีขึ้นไปนอกนั้นการสูบบุหรี่และการดื่มเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์ การดื่มเหล้า หรือสุรา ก็เป็นปัจจัยเสี่ยงของการเกิดโรคมะเร็งท่อน้ำดีได้ไม่แพ้กัน

หลังจากแพทย์สงสัยว่าผู้ป่วยจะเป็นมะเร็งท่อน้ำดีแล้วแพทย์จะตรวจวินิจฉัยเบื้องต้นด้วยการตรวจเลือดของผู้ป่วยโดยดูค่าของอัลคาไลน์ฟอสฟาเตสแล้วค่าของความเหลืองที่เรียกว่า บิลลิรูบิน

ถ้าหากว่าค่าอัลคาไลน์ฟอสฟาเตสและค่าบิลลิรูบินสูงก็จะบ่งบอกถึงการอุดตันของท่อทางเดินน้ำดี

หลังจากนี้แพทย์จะทำการอัลตร้าซาวด์หรือเอกซเรย์ด้วยคอมพิวเตอร์ช่องท้องเพื่อตรวจว่ามีก้อนทางเดินน้ำดีหรือไม่หลังจากพบความผิดปกติในท่อทางเดินน้ำดีก็จะทำการเก็บชิ้นเนื้อเพื่อวินิจฉัยโดยการส่องกล้องหรือการผ่าตัดช่องท้องเพื่อตัดชิ้นเนื้อมาวินิจฉัยต่อไป

ในมะเร็งท่อน้ำดีสามารถที่จะรักษาให้หายขาดได้ในกรณีที่มะเร็งชนิดนี้นั้นยังอยู่ในระยะเริ่มแรกแต่หากว่ามะเร็งชนิดนี้เป็นระยะลุกลามก็จะเป็นการรักษาแบบประคับประคองอาการโดยใช้เคมีบำบัดและฉายแสงจากนั้นหากว่าผู้ป่วยมีอาการตาเหลือง ตัวเหลืองมากๆก็จะแนะนำผู้ป่วยให้มีการระบายท่อทางเดินน้ำดี โดยการส่องกล้องหรือไก่สายทางหน้าท้องเพื่อระบายค่าเหลืองของผู้ป่วยเพื่อให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

เราจะสามารถป้องกันมะเร็งท่อน้ำดีได้เนื่องจากผู้ป่วยมะเร็งในประเทศไทยมักได้รับการวินิจฉัยในระยะท้ายๆฉะนั้นผลการรักษาจะออกมาไม่ค่อยดีดังนั้นการป้องกันเพื่อลดการเกิดมะเร็งย่อมได้ผลดีกว่าการรักษาผู้ป่วยมะเร็งท่อน้ำดีในระยะท้ายๆ วิธีป้องกันที่สามารถทำได้โดยการหลีกเลี่ยงการรับประทานปลาดิบและอาหารที่ปรุงดิบ

อาหารหมักดองควรเลือกรับประทานอาหารที่ปรุงสุกสะอาดและหลีกเลี่ยงอาหารที่มีสารไนโตรซามีน ในรายที่รับประทานปลาดิบอยู่แล้วเป็นประจำควรตรวจอุจจาระเพื่อหาไข่พยาธิ หากพบไข่พยาธิควรรับประทานยาฆ่าพยาธิโดยจะเป็นยาฆ่าพยาธิชนิด พราซิควอนเทล หลังจากรับประทานยาฆ่าเชื้อแล้วก็ควรที่จะตรวจหาอุจจาระซ้ำอีกครั้งเพื่อให้แน่ใจว่าไม่มีไข่พยาธิหลงเหลือ

เมื่อคุณเข้าใจในปัจจัยเสี่ยงเป็นอย่างดีของการเกิดมะเร็งท่อน้ำดี คุณก็จะมีวิธีป้องกันมะเร็งท่อน้ำดีได้ ทำให้ลดอัตราการเสียชีวิตของมะเร็งท่อน้ำดีและลดภาระค่าใช้จ่ายในการรักษาโรคมะเร็งท่อน้ำดีได้เช่นกันหาว่าบทความนี้มีประโยชน์อย่าลืมแชร์ต่อเพื่อเป็นประโยชน์ต่อคนรอบข้างด้วยนะ

Reference

1. Cholangiocarcinoma. Rochester, Minn.: Mayo Foundation for Medical Education and Research; 2016.
2. Barbara Woodward Lips Patient Education Center. Surgery on the extrahepatic bile duct, duodenum, papilla, or pancreas. Rochester, Minn.: Mayo Foundation for Medical Education and Research; 2012.
3. Brown AY. Allscripts EPSi. Mayo Clinic, Rochester, Minn. Nov. 3, 2016.