โรคบูลิเมีย อาการโรคทางจิตที่อันตราย คนกลัวอ้วนต้องระวัง

โรคบูลิเมีย (Bulimia Nervosa) เป็นโรคทางจิตเวชที่มีลักษณะการกินอาหารมากเกินไปในช่วงเวลาสั้น ๆ กินเท่าไหร่ก็ไม่อ้วน และตามมาด้วยการพยายามกำจัดอาหารออกจากร่างกายด้วยวิธีต่าง ๆ เช่น การอาเจียน การใช้ยาระบาย หรือการออกกำลังกายอย่างหนัก โรคนี้มีผลกระทบต่อสุขภาพทั้งทางกายและจิตใจอย่างรุนแรง ในบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับโรคบูลิเมียในเชิงลึก รวมถึงวิธีการจัดการและการรักษา

โรคบูลิเมียเกิดจากหลายปัจจัยที่ซับซ้อน ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นปัจจัยทางชีวภาพ จิตวิทยา และสังคม

• พันธุกรรม : มีการวิจัยที่ชี้ให้เห็นว่าคนที่มีประวัติครอบครัวที่มีโรคบูลิเมียหรือโรคการกินผิดปกติอื่น ๆ มีความเสี่ยงสูงขึ้น
• สารเคมีในสมอง : การไม่สมดุลของสารเคมีในสมอง เช่น เซโรโทนิน อาจมีส่วนเกี่ยวข้องกับการเกิดโรคบูลิเมีย

• ความเครียดและความกดดัน : ความเครียดจากการเรียน การทำงาน หรือความสัมพันธ์สามารถกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมการกินผิดปกติ
• ความรู้สึกไม่พอใจในตนเอง : คนที่มีความรู้สึกไม่พอใจในรูปร่างหรือความสามารถของตนเองมีความเสี่ยงสูงขึ้น

• สื่อและวัฒนธรรม : การที่สื่อและวัฒนธรรมยกย่องรูปร่างที่ผอมบางเป็นมาตรฐานความงามสามารถสร้างความกดดันให้กับบุคคล
• การเปรียบเทียบกับผู้อื่น : การเปรียบเทียบรูปร่างและน้ำหนักกับผู้อื่นสามารถทำให้เกิดความรู้สึกไม่พอใจในตนเอง

โรคบูลิเมียมีอาการที่สามารถสังเกตได้ทั้งทางกายและจิตใจ

• การอาเจียนบ่อยครั้ง : การอาเจียนบ่อยครั้งหลังการกินอาหารมากเกินไป
• การใช้ยาระบายหรือยาขับปัสสาวะ : การใช้ยาระบายหรือยาขับปัสสาวะเพื่อกำจัดอาหารออกจากร่างกาย
• การออกกำลังกายอย่างหนัก : การออกกำลังกายอย่างหนักเพื่อเผาผลาญแคลอรีที่ได้รับจากการกินอาหารมากเกินไป

• ความรู้สึกผิดและอับอาย : ความรู้สึกผิดและอับอายหลังการกินอาหารมากเกินไป
• ความกังวลเกี่ยวกับน้ำหนักและรูปร่าง : ความกังวลเกี่ยวกับน้ำหนักและรูปร่างที่มากเกินไป
• การหลีกเลี่ยงสังคม : การหลีกเลี่ยงการเข้าร่วมกิจกรรมทางสังคมที่เกี่ยวข้องกับการกินอาหาร

ภาวะแทรกซ้อนที่พบบ่อยที่สุดของโรคบูลิเมีย (Bulimia nervosa) มีหลายประการที่ส่งผลกระทบต่อทั้งร่างกายและจิตใจของผู้ป่วย ดังนี้

• ฟันสึกกร่อน : เกิดจากกรดในกระเพาะอาหารที่อาเจียนออกมาทำลายเคลือบฟัน
• การอักเสบของหลอดอาหารและกระเพาะอาหาร : จากการอาเจียนบ่อยครั้ง
• ใบหน้าบวม : จากการที่ต่อมน้ำลายบวม
• ปัญหาทางระบบย่อยอาหาร : เช่น ท้องอืด ท้องผูก หรือท้องเสีย
• การทำงานของหัวใจผิดปกติ : ใจสั่นจากการเสียสมดุลของเกลือแร่
• ผิวหนังแห้ง ผมร่วง : จากการขาดสารอาหาร
• ไตเสียหาย : มีนิ่วไตจากการสูญเสียน้ำมากเกินไป

• ซึมเศร้าและวิตกกังวล : ผู้ป่วยบูลิเมียมักประสบกับอารมณ์ซึมเศร้าและวิตกกังวลร่วมด้วย
• ปัญหาสารเสพติด : มีความเสี่ยงสูงในการใช้สารเสพติด
• การทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตาย : ผู้ป่วยมีความเสี่ยงในการทำร้ายตัวเองหรือฆ่าตัวตายสูง

โรคบูลิเมียมีผลกระทบต่อสุขภาพทั้งทางกายและจิตใจอย่างรุนแรง

• ปัญหาทางระบบย่อยอาหาร : การอาเจียนบ่อยครั้งสามารถทำให้เกิดปัญหาทางระบบย่อยอาหาร เช่น แผลในกระเพาะอาหาร และการอักเสบของหลอดอาหาร
• ปัญหาทางระบบหัวใจและหลอดเลือด : การใช้ยาระบายหรือยาขับปัสสาวะสามารถทำให้เกิดปัญหาทางระบบหัวใจและหลอดเลือด เช่น ภาวะหัวใจเต้นผิดจังหวะ
• ปัญหาทางระบบประสาท : การขาดสารอาหารสามารถทำให้เกิดปัญหาทางระบบประสาท เช่น ภาวะซึมเศร้าและความวิตกกังวล

• ภาวะซึมเศร้า : คนที่มีโรคบูลิเมียมักมีภาวะซึมเศร้าร่วมด้วย
• ความวิตกกังวล : ความวิตกกังวลเกี่ยวกับน้ำหนักและรูปร่างสามารถทำให้เกิดความเครียดและความกังวลที่มากเกินไป
• การเสพติดพฤติกรรมการกินผิดปกติ : การเสพติดพฤติกรรมการกินผิดปกติสามารถทำให้เกิดวงจรที่ยากต่อการหยุด

การวินิจฉัยโรคบูลิเมียต้องอาศัยการประเมินจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญทางจิตเวช ซึ่งจะทำการสอบถามประวัติการกินอาหาร การใช้ยาระบายหรือยาขับปัสสาวะ และการออกกำลังกาย รวมถึงการประเมินสภาพจิตใจ

การรักษาโรคบูลิเมียต้องใช้วิธีการที่หลากหลายและครอบคลุมทั้งทางกายและจิตใจ

• การบำบัดพฤติกรรมทางปัญญา (CBT) : การบำบัดพฤติกรรมทางปัญญาเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคบูลิเมีย โดยมุ่งเน้นที่การเปลี่ยนแปลงความคิดและพฤติกรรมที่เกี่ยวข้องกับการกินอาหาร
• การบำบัดครอบครัว : การบำบัดครอบครัวสามารถช่วยให้ครอบครัวเข้าใจและสนับสนุนผู้ป่วยในการรักษา
• การใช้ยาต้านซึมเศร้า : ยาต้านซึมเศร้าสามารถช่วยลดอาการซึมเศร้าและความวิตกกังวลที่เกี่ยวข้องกับโรคบูลิเมีย
• ยาต้านอาการวิตกกังวล : ยาต้านอาการวิตกกังวลสามารถช่วยลดความกังวลเกี่ยวกับน้ำหนักและรูปร่าง

• การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกิน : การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินให้เป็นปกติและสมดุล
• การดูแลสุขภาพทางกาย : การดูแลสุขภาพทางกาย เช่น การตรวจสุขภาพประจำปี และการรักษาปัญหาทางระบบย่อยอาหาร

การป้องกันโรคบูลิเมียสามารถทำได้โดยการสร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุนสุขภาพจิตและการกินอาหารที่สมดุล

• การสร้างความรู้สึกพอใจในตนเอง : การสร้างความรู้สึกพอใจในตนเองและการยอมรับรูปร่างของตนเอง
• การจัดการความเครียด : การเรียนรู้วิธีการจัดการความเครียด เช่น การทำสมาธิ การออกกำลังกาย และการพูดคุยกับคนที่ไว้ใจได้

• การให้ความรู้เกี่ยวกับโภชนาการ : การให้ความรู้เกี่ยวกับโภชนาการและการกินอาหารที่สมดุล
• การสร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุนการกินอาหารที่สมดุล : การสร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุนการกินอาหารที่สมดุล เช่น การมีอาหารที่มีประโยชน์ในบ้าน

พฤติกรรมที่บ่งบอกว่าใครเป็นโรคบูลิเมีย (Bulimia nervosa) มีหลายลักษณะ ซึ่งสามารถแบ่งออกเป็นพฤติกรรมการกินและพฤติกรรมอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องกับการจัดการน้ำหนักและความรู้สึกเกี่ยวกับรูปร่างของตนเอง ดังนี้

• การกินอาหารปริมาณมากในช่วงเวลาสั้น ๆ แล้วทำให้อาเจียนออกมา
• การใช้ยาระบายหรือสารกระตุ้นเพื่อขับอาหารออกจากร่างกาย
• การแอบกักเก็บอาหารไว้รับประทานในภายหลัง

• ไม่รับประทานอาหารร่วมกับผู้อื่น หรือไปเข้าห้องน้ำหลังอาหารเพื่ออาเจียน
• หมกมุ่นกับการอดอาหารและการออกกำลังกายอย่างหนัก
• หลีกเลี่ยงการเข้าสังคมและอาจมีพฤติกรรมทำร้ายตนเอง
• มีความวิตกกังวลเกี่ยวกับรูปร่างและน้ำหนักตัวอย่างมาก แม้ว่าจะมีน้ำหนักอยู่ในเกณฑ์ปกติ

โรคบูลิเมียเป็นโรคทางจิตเวชที่มีผลกระทบต่อสุขภาพทั้งทางกายและจิตใจ การทำความเข้าใจเกี่ยวกับสาเหตุ อาการ ผลกระทบ และวิธีการรักษาโรคบูลิเมียเป็นสิ่งสำคัญในการจัดการและป้องกันโรคนี้ การสร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุนสุขภาพจิตและการกินอาหารที่สมดุลสามารถช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคบูลิเมียได้

การรักษาโรคบูลิเมียต้องใช้วิธีการที่หลากหลายและครอบคลุมทั้งทางกายและจิตใจ การบำบัดทางจิตวิทยา การใช้ยา และการดูแลสุขภาพทางกายเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการรักษาโรคบูลิเมีย การป้องกันโรคบูลิเมียสามารถทำได้โดยการสร้างสภาพแวดล้อมที่สนับสนุนสุขภาพจิตและการกินอาหารที่สมดุล

การทำความเข้าใจและการสนับสนุนจากครอบครัวและเพื่อนเป็นสิ่งสำคัญในการช่วยให้ผู้ป่วยโรคบูลิเมียสามารถฟื้นฟูสุขภาพและกลับมาใช้ชีวิตอย่างปกติได้