รู้หรือไม่? “นอนกัดฟัน” (Bruxism) มีสาเหตุมาจากความอ้วน

นอนกัดฟัน หรือการกัดฟัน (Bruxism) เป็นความผิดปกติที่ใครหลายคนอาจไม่ทันสังเกตเห็นความผิดปกติของตนเอง และไม่ได้มองว่าเป็นเรื่องใหญ่ แต่ในความเป็นจริงแล้ว คนที่นอนกัดฟันอาจเจอปัญหาสุขภาพในช่องปากอย่างฟัน กราม และเหงือกได้มากกว่าที่คิด

การนอนกัดฟัน (Bruxism) เป็นภาวะเมื่อเกิดการบด กัด หรือขบเน้นฟัน ซึ่งภาวะนี้อาจจะเกิดขึ้นได้ตลอดทั้งวัน หรือขณะกำลังนอนหลับโดยที่ไม่รู้ตัว

นอนกัดฟันจัดว่าเป็นความผิดปกติของการเคลื่อนไหวที่เกี่ยวข้องกับการนอนหลับ (Sleep-Related Movement Disorder) โดยผู้ที่มีการขบเน้นฟันหรือบดกัดฟันในขณะนอนหลับ มักจะพบว่ามีโรคหรือความผิดปกติต่าง ๆ ที่เกี่ยวของกับการนอนหลับ เช่น นอนกรน และภาวะหยุดหายใจขณะนอนหลับ (Sleep Apnea)

ลักษณะของการกัดฟันขณะนอนหลับจะมี 2 รูปแบบหลัก ๆ ดังนี้

1. กัดฟันแบบมีเสียง เป็นอาการกัดฟันแบบขบเน้นที่ฟันแน่น ๆ หรือใช้ฟันบนล่างบดถูไถซ้ำกันไปมาในขณะนอนหลับ และทำให้เกิดเสียงกัดฟันตามมา โดยในผู้ที่มีอาการกัดฟันอย่างรุนแรง อาจเกิดอาการดังกล่าวได้มากกว่า 100 ครั้งต่อคืน
2. กัดฟันแบบไม่มีเสียง เป็นอาการกัดฟันแบบกัดแน่น ไม่มีการถูไถไปมา จึงไม่ทำให้เกิดเสียง

ยังไม่ทราบแน่ชัดว่าอาการนอนกัดฟันเกิดจากสาเหตุใด แต่พบว่ามีส่วนเกี่ยวข้องกับหลาย ๆ ปัจจัย เช่น

• พันธุกรรม
• ความเครียด หรือวิตกกังวล
• ผลข้างเคียงจากการรับประทานยาที่ช่วยปรับสารในสมอง
• ผลกระทบจากโรคที่ทำให้กล้ามเนื้อทำงานผิดปกติ เช่น โรคพาร์กินสัน (Parkinson)
• เกิดจากความผิดปกติของการนอนหลับอื่นๆ (Sleep disorders) เช่น อาการหยุดหายใจขณะนอนหลับ (Obstructive sleep apnea) หรือนอนกรน
• อายุ โดยในวัยเด็กจะมีอาการนอนกัดฟันมากกว่าผู้ใหญ่ และส่วนใหญ่มักหายได้เองเมื่อโตขึ้น
• สภาพฟัน อาจมีจุดสูงที่อยู่บนตัวฟัน ที่อาจเกิดจากวัสดุอุดฟัน มีการเรียงกันของฟันที่ผิดปกติ ฟันซ้อนเก หรือเป็นโรคปริทันต์ หรือในคนไข้ที่สูญเสียฟันแท้ไป โดยที่ไม่ได้ใส่ฟันปลอมทดแทน ซึ่งถ้าว่าจุดสูงหรือจุดขัดขวางการบดเคี้ยว โดยธรรมชาติของคนเราจะพยายามกำจัดจุดสูงหรือจุดขัดขวางการบดเคี้ยว โดยพยายามบดเคี้ยวให้จุดสูงนั้นหมดไป มักจะเกิดในเวลาที่เรานอนหลับ ซึ่งเป็นเวลาที่เราไม่รู้สึกตัว

“ผลลัพธ์เปลี่ยนชีวิต” หลังผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก ที่ รัตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์

1. รู้สึกเสียวฟันเวลาถูกของร้อนหรือเย็นและเวลาแปรงฟัน
2. รู้สึกตึงบริเวณหน้าหรือกล้ามเนื้อบริเวณหน้า
3. มีรอยเส้นบางๆ ที่เคลือบฟันของฟันบางซี่
4. ปวดฟันอย่างรุนแรง เหงือกอักเสบ
5. ปวดศีรษะ
6. มีแผลที่กระพุ้งแก้มด้านใน

สำหรับ อาการนอนกัดฟัน ที่ยังไม่รุนแรงอาจไม่จำเป็นต้องทำการรักษา แต่สำหรับในผู้ที่นอนกัดฟันถี่ และรุนแรงจนอาจทำให้เกิดความผิดปกติกับขากรรไกร ปวดหัว และสร้างความเสียหายให้กับฟัน จำเป็นต้องได้รับการรักษา

1. พฤติกรรมบำบัด ที่ไม่เสียค่าใช้จ่าย เพียงผู้ป่วยลดความเครียดหรือความกังวลด้วยการทำจิตใจให้สบาย อาจทำโดยการนั่งสมาธิ, เล่นกีฬา, รวมทั้งลด หรือ งดการดื่มกาแฟ และ เครื่องดื่มที่มีส่วนผสมของแอลกอฮอลล์

2. รักษาสาเหตุและแก้ไขอาการนอนกัดฟัน โดยส่วนใหญ่แล้วแพทย์หรือทันตแพทย์ อาจจะแนะนำให้ใส่ Splint หรือ เฝือกสบฟันเพื่อลดการสึกของฟัน โดย Splint นั้น มีลักษณะเป็น อะคริลิคใส แข็ง ใสในฟันบน หรือฟันล่าง ใส่เฉพาะในเวลานอนตอนกลางคืนเท่านั้น นอกจากนี้อาจปรึกษาทันตแพทย์เพื่อการกรอ หรือปรับลักษณะสบฟันหรือจัดฟันให้อยู่ในสภาวะปกติ หรือ อาจถอนฟันซี่ที่ไม่มีคู่สบเพื่อป้องกันการเกิดบาดแผลจากการขบฟัน แล้วแต่ลักษณะที่พบ

3. การรักษาด้วยยา เป็นการรักษาด้วยการรับประทานยาหรือฉีดยาเพื่อลดการทำงานหรือให้กล้ามเนื้อคลายตัว ส่วนใหญ่แล้วจะเป็นการให้ยาเพื่อลดอาการข้างเคียงขออาการนอนกัดฟัน

4. การฉีดโบท็อก (Botox, Botulinum Toxin) เข้ากล้ามเนื้อมัดที่ควบคุมการเคี้ยว ถือเป็นการทำให้กล้ามเนื้อลดการทำงานช่วงระยะเวลาหนึ่ง แต่ยังสามารถใช้งานหรือเคี้ยวอาหารได้ใกล้เคียงปกติๆ

5. Bio Feedback เหมือนการทำผิดแล้วถูกลงโทษ สอนสมองให้หยุดพฤติกรรมดังกล่าว โดยแพทย์ผู้รักษาจะให้ใช้เครื่องมือที่มีตัวเซนเซอร์กล้ามเนื้อกราม หากกัดเข้าหากันในระดับรุนแรง เครื่องมือชนิดนี้จะส่งสัญญาณที่เป็นได้ทั้งในรูปแบบของเสียงที่ดังพอให้รู้สึกตัวแต่ไม่ถึงกับตื่น หรือในรูปแบบของกระแสไฟฟ้าที่ไม่เป็นอันตรายเพื่อช็อตให้สะดุ้ง เพราะเมื่อผู้ป่วยรู้สึกตัวก็จะหยุดกัดกราม

ลดขนาดกระเพาะแบบไม่ต้องผ่าตัด เทคนิคใหม่ Overstitch

เมื่อเรามีน้ำหนักตัวมากหรือน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน จนเกิดเป็น โรคอ้วน นั้นก็มักจะมีอาการหรือโรคแทรกซ้อนอื่นๆ ตามมาทั้งแบบรู้ตัวและไม่รู้ตัว ทั้ง ความดันโลหิตสูง, เบาหวาน, โรคหัวใจ, โรคหลอดเลือดสมอง, ไขมันในเลือดสูง, ข้อเข่าเสื่อม, โรคที่เกี่ยวกับตับและไต รวมถึงอาการหยุดหายใจขณะหลับ และการนอนกรนด้วย เป็นต้น

และรู้หรือไม่ว่า? การ นอนกัดฟัน จะมีอาการหยุดหายใจขณะหลับและนอนกรนร่วมด้วย! ซึ่งส่งผลกระทบในช่องปาก และอาจถึงขั้นเป็นอันตรายสุขภาพได้ ซึ่งวิธีรักษาอาการ นอนกัดฟัน ร่วมกับการรักษาอาการหยุดหายใจขณะหลับและนอนกรน ที่เกิดจากความอ้วน

1. ตรวจการนอนหลับ (sleep test) เพื่อหาสาเหตุของการนอนกัดฟัน และทำการรักษาได้ถูกวิธี
2. หากเป็นโรคอ้วน มีน้ำหนักตัวมาก ให้ลดน้ำหนักโดยการ ควบคุมอาหาร (เลือกทานแต่ของที่มีประโยชน์ ลดการทานอาหารที่มีไขมันสูง ,คาร์โบไฮเดรตสูง หรืออาหารรสชาติจัด เช่น เค็มมาก หวานมาก) ร่วมกับการออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อทำให้กล้ามเนื้อแข็งแรง และช่วยทำให้การเผาผลาญในร่างกายดีขึ้น
3. กรณีในคนที่มีน้ำหนักตัวมาก มีโรคแทรกซ้อนจากความอ้วน และไม่สามารถลดน้ำหนักหรือออกกำลังกายด้วยตัวเองได้ แพทย์จะแนะนำการลดน้ำหนักด้วยวิธีทางการแพทย์ อย่างการ “ผ่าตัดกระเพาะ” เพื่อรักษาโรคและลดความอ้วนไปพร้อมๆ กัน

ในปัจจุบันการรักษาโรคอ้วนด้วยวิธี “ผ่าตัดกระเพาะอาหาร (ฺBariatric Surgery)” นั้นเป็นที่นิยมมากทั้งในไทยและต่างประเทศ หัวใจสำคัญของการผ่าตัดกระเพาะนั้นคือ การลดน้ำหนักในคนที่มีน้ำหนักตัวเกินมาตรฐาน (โรคอ้วน) และมีโรคแทรกซ้อนต่างๆ ที่อาจทำให้เกิดอันตรายต่อชีวิต เมื่อหลังผ่าตัดกระเพาะไปแล้วคนไข้จะมีน้ำหนักอยู่ในระดับปกติ รวมถึงได้กลับมาใช้ชีวิตประจำวัน มีคุณภาพชีวิตที่ดีได้อีกครั้ง

วิธีผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก รักษาโรคอ้วน ในปัจจุบันมีหลากหลายวิธี เช่น

• ผ่าตัดกระเพาะวิธีบายพาส (By Pass)
• ผ่าตัดกระเพาะวิธีสลีฟ (Sleeve)
• การเย็บกระเพาะ Overstitch
• ผ่าตัดกระเพาะเทคนิคแผลรูเดียว (Single Port)

ซึ่งแพทย์จะเลือกวิธีที่เหมาะสมกับแต่ละคน เพื่อผลลัพธ์ที่ดีที่สุด และคนที่ผ่าตัดกระเพาะ ส่วนใหญ่จะมีค่าน้ำหนักตัว BMI เกิน 29 ขึ้นไป

รีวิวผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก รักษาโรคอ้วน ทีรัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์

ผ่าตัดกระเพาะลดน้ำหนัก คืนสุขภาพดี เรียกความมั่นใจ

นอนกัดฟัน เป็นอาการที่สามารถบรรเทาได้ หากสังเกตเห็นว่าตนเองหรือผู้ที่อยู่ใกล้ชิดนอนกัดฟันอย่างต่อเนื่อง ควรปรึกษาทันตแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญเพื่อบรรเทาอาการอย่างเหมาะสม

เพราะหากปล่อยทิ้งไว้ก็อาจทำให้มีปัญหาด้านการนอนหลับ ปวดกรามหรือใบหน้าอย่างรุนแรง กล้ามเนื้อใบหน้าใหญ่ขึ้น ฟันเสียหาย หรืออาจก่อให้เกิดภาวะความผิดปกติของข้อต่อขากรรไกร (Temporomandibular Joint Disorder) ได้ในภายหลัง

Ref.https://www.si.mahidol.ac.th/sidoctor/e-pl/articledetail.asp?id=1017, https://www.thantakit.com/th/dental-blogs/causes-of-sleep-bruxism/,https://thailanddentalclinic.com/what-is-bruxism-and-how-it-affects-your-dental-health/

บรรยากาศ รัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์

สะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐานสากล
พร้อมด้วยทีมแพทย์ผู้ชำนาญการ
ประสบการณ์กว่า 24 ปี