ผ่าตัดกระเพาะ ทางเลือกลดน้ำหนัก รักษาโรคอ้วน

1. ลดความเสี่ยงต่อโรคร้ายแรง ภาวะอ้วนเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคหัวใจ หลอดเลือดสมอง และเบาหวานประเภท 2 การลดน้ำหนักช่วยลดและป้องกันการเกิดโรคเหล่านี้ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
2. ปรับปรุงคุณภาพชีวิต น้ำหนักตัวที่เหมาะสมช่วยให้ระบบต่าง ๆ ในร่างกายทำงานได้ดีขึ้น ลดปัญหาสุขภาพ เช่น ปวดข้อและปวดหลัง และปรับปรุงคุณภาพการนอนหลับ
3. เพิ่มความมั่นใจในตัวเอง การลดน้ำหนักช่วยเพิ่มความมั่นใจและทำให้รู้สึกดีกับรูปร่างและภาพลักษณ์ของตนเอง
4. ยืดอายุขัยและเพิ่มคุณภาพชีวิต การมีน้ำหนักที่เหมาะสมช่วยลดความเสี่ยงของการเสียชีวิตก่อนวัยอันควรและช่วยให้มีชีวิตที่กระฉับกระเฉงและสุขภาพดีขึ้น
5. ป้องกันการเสื่อมสภาพของข้อและกล้ามเนื้อ การลดน้ำหนักช่วยลดแรงกดทับบนข้อต่อ ลดความเสี่ยงของการเสื่อมสภาพและการบาดเจ็บ
6. ส่งเสริมสุขภาพจิต การลดน้ำหนักช่วยลดความเครียด ความรู้สึกไม่มั่นใจ และภาวะซึมเศร้า ทำให้มีสุขภาพจิตที่ดีขึ้น

ด้วยเหตุผลเหล่านี้ ผู้ที่มีภาวะอ้วนควรพิจารณาการลดน้ำหนักเพื่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น ทั้งสุขภาพกายและสุขภาพจิตที่ดีขึ้นอย่างยั่งยืน

การผ่าตัดกระเพาะอาหารเพื่อการลดน้ำหนักเป็นกระบวนการที่ต้องอาศัยทักษะเฉพาะทางจากศัลยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ การผ่าตัดมักจะดำเนินการผ่านวิธีการผ่าตัดแบบส่องกล้อง (Laparoscopic Surgery) ซึ่งทำให้เกิดแผลขนาดเล็ก ลดความเจ็บปวด และการฟื้นตัวเร็วกว่าเมื่อเทียบกับการผ่าตัดเปิดแบบดั้งเดิม ขั้นตอนหลัก ๆ ของการผ่าตัดกระเพาะอาหารมีดังนี้

1. การให้ยาสลบ ผู้ป่วยจะได้รับการวางยาสลบทั่วไปเพื่อให้ไม่รู้สึกตัวและไม่รู้สึกเจ็บปวดระหว่างการผ่าตัด
2. การส่องกล้องผ่านแผลขนาดเล็ก ศัลยแพทย์จะทำการส่องกล้องผ่านแผลขนาดเล็กบนหน้าท้อง โดยใช้กล้องเล็ก ๆ ที่มีแสงสว่างและเครื่องมือผ่าตัดขนาดเล็ก เพื่อดำเนินการผ่าตัด
3. การผ่าตัดตามเทคนิคที่เลือก
   • สำหรับการผ่าตัดแบบสลีฟ (Sleeve Gastrectomy) จะตัดส่วนใหญ่ของกระเพาะออกไป ทำให้เหลือกระเพาะในรูปทรงท่อขนาดเล็ก
   • สำหรับการผ่าตัดแบบบายพาส (Gastric Bypass) ศัลยแพทย์จะทำการตัดกระเพาะให้เหลือเป็นกระเปาะเล็ก ๆ และต่อเข้ากับลำไส้เล็กเพื่อลดการดูดซึมสารอาหาร
   • สำหรับการใส่บอลลูนหรือการเย็บกระเพาะด้วย OverStitch ไม่จำเป็นต้องตัดกระเพาะ แต่จะใช้วิธีการใส่หรือเย็บเพื่อปรับขนาดและการทำงานของกระเพาะ
4. การปิดแผล
   หลังจากการผ่าตัด ศัลยแพทย์จะปิดแผลด้วยไหมเย็บหรือกาวชนิดพิเศษที่สามารถละลายได้เอง ผู้ป่วยจะถูกย้ายไปที่ห้องพักฟื้นเพื่อติดตามอาการอย่างใกล้ชิด

การเตรียมตัวที่ดีเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้การผ่าตัดกระเพาะอาหารประสบความสำเร็จและลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อน เช่น ปรึกษาศัลยแพทย์และทีมแพทย์ ปรับพฤติกรรมก่อนการผ่าตัด เป็นต้น

วิธีการดูแลตัวเองหลังผ่าตัดลดน้ำหนัก

หลังการผ่าตัดลดน้ำหนัก การดูแลตัวเองอย่างเหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้ฟื้นตัวเร็วและได้รับผลลัพธ์ที่ดีจากการผ่าตัด เช่น ปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์อย่างเคร่งครัด ควบคุมการรับประทานอาหาร เป็นต้น

การพักฟื้นและการติดตามผลหลังการผ่าตัด

ในช่วงพักฟื้นหลังผ่าตัด ผู้ป่วยอาจต้องอยู่โรงพยาบาลเป็นเวลา 1-3 วัน ขึ้นอยู่กับประเภทของการผ่าตัดและสภาพร่างกาย ควรพักผ่อนให้เพียงพอและหลีกเลี่ยงกิจกรรมหนัก ๆ ในช่วงแรก รวมถึงการติดตามผลกับแพทย์ ดูแลแผลผ่าตัด การป้องกันภาวะแทรกซ้อน โดยสามารถอ่านเพิ่มเติมได้ ดังนี้

การผ่าตัดลดน้ำหนักเป็นวิธีการที่ได้รับการยอมรับในการรักษาภาวะอ้วนที่ไม่สามารถควบคุมน้ำหนักได้ด้วยวิธีการทั่วไป อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดนี้ยังมีความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้นได้ ซึ่งการทราบถึงความเสี่ยงและการเตรียมตัวที่ดีจะช่วยลดความเสี่ยงเหล่านี้ได้

การผ่าตัดกระเพาะในอดีต ต้องอย่าลืมว่าเป็นการผ่าตัดแบบเปิดช่องท้องขนาดใหญ่ แผลใหญ่ เจ็บมากและฟื้นตัวช้า อีกทั้งเกณฑ์เดิมคือจะตัดกระเพาะในคนไข้ที่มีโรคอ้วนรุนแรงมาก หลายคนมีโรคประจำตัวที่ทำให้การผ่าตัด มีความเสี่ยงสูงไปด้วย

แต่ปัจจุบัน การผ่าตัดกระเพาะมีความปลอดภัยมากขึ้น เนื่องจากความก้าวหน้าของเทคโนโลยี สามารถทำการผ่าตัดแบบส่องกล้องได้แล้ว  (Minimally Invasive Surgery) ซึ่งทำให้บาดแผลมีขนาดเล็กลงจากเดิมมาก แผลเล็กขนาดเพียง 1-2 นิ้วเท่านั้น เจ็บน้อย และสามารถฟื้นตัวได้เร็ว รวมถึงช่วยลดความเสี่ยงอื่น ๆ ในการผ่าตัดได้อีกด้วย

หลังการผ่าตัดกระเพาะ นอกจากน้ำหนักตัวที่ลดลงแล้ว จะทำให้โรคต่าง ๆ ที่มาพร้อมความอ้วน เช่น โรคหยุดหายใจขณะหลับก็จะดีขึ้นได้ อาการของโรคนี้คือกลางคืนนอนไม่ค่อยหลับเพราะกรนมาก สลับกับการหยุดหายใจ ทำให้กลางวันง่วงนอนมาก สลึมสะลือทั้งวัน มีผลทำให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นอีก เพราะไม่ค่อย active และโรคความดันสูง ควบคุมไม่ได้ หลังการผ่าตัดจะสามารถหยุดยาเบาหวาน ความดัน ไขมันและยาอื่น ๆ ที่ทานไปได้เกือบหมด สุขภาพดีขึ้น คุณภาพชีวิตดีขึ้น

ความเสี่ยงและภาวะแทรกซ้อนที่อาจเกิดขึ้น

1. การติดเชื้อ การติดเชื้อเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้หลังการผ่าตัด แม้ว่าจะใช้เทคนิคส่องกล้องที่มีแผลขนาดเล็กก็ตาม การดูแลแผลผ่าตัดให้สะอาดและปฏิบัติตามคำแนะนำของแพทย์เป็นสิ่งสำคัญในการลดความเสี่ยงนี้
2. ภาวะขาดสารอาหาร หลังการผ่าตัดลดน้ำหนัก โดยเฉพาะการผ่าตัดแบบบายพาส (Gastric Bypass) หรือแบบสลีฟ (Sleeve Gastrectomy) ผู้ป่วยอาจมีความเสี่ยงในการขาดสารอาหารเนื่องจากกระเพาะอาหารมีขนาดเล็กลงหรือการดูดซึมสารอาหารลดลง การขาดวิตามินและแร่ธาตุบางชนิด เช่น วิตามิน B12 ธาตุเหล็ก แคลเซียม และวิตามิน D อาจเกิดขึ้นได้
3. การเกิดลิ่มเลือด การนอนพักฟื้นนาน ๆ หลังการผ่าตัดอาจเพิ่มความเสี่ยงในการเกิดลิ่มเลือด โดยเฉพาะในขา การเคลื่อนไหวเบา ๆ เช่น การเดินระยะสั้นหลังผ่าตัด จะช่วยลดความเสี่ยงนี้ได้
4. ภาวะแทรกซ้อนทางเดินอาหาร เช่น การเกิดอาการอาเจียน ปวดท้อง หรือท้องเสีย ซึ่งอาจเกิดจากการรับประทานอาหารไม่เหมาะสมหรือเร็วเกินไปหลังผ่าตัด การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการกินและปฏิบัติตามคำแนะนำทางโภชนาการจะช่วยลดปัญหาเหล่านี้
5. การรั่วของแผลเย็บ แม้ว่าจะพบได้น้อย แต่การรั่วของแผลเย็บภายในกระเพาะหรือบริเวณที่ผ่าตัดต่ออาจทำให้เกิดการติดเชื้อและภาวะแทรกซ้อนรุนแรงได้ การตรวจติดตามผลอย่างสม่ำเสมอและการสังเกตอาการผิดปกติจะช่วยในการรักษาอย่างทันท่วงที

หลังจากการผ่าตัดกระเพาะ ลดน้ำหนักมีโอกาสกลับมาอ้วนได้อีกไหม?

การผ่าตัดกระเพาะ ลดน้ำหนักเป็นวิธีที่มีประสิทธิภาพในการลดน้ำหนักและปรับปรุงสุขภาพของผู้ที่มีภาวะอ้วนรุนแรง อย่างไรก็ตาม การผ่าตัดไม่ได้เป็นวิธีการรักษาที่ถาวรและมีโอกาสที่น้ำหนักจะกลับมาเพิ่มได้อีกหากไม่มีการดูแลตัวเองอย่างต่อเนื่อง

แม้ว่าผู้ป่วยส่วนใหญ่จะสามารถรักษาน้ำหนักได้ในระยะยาว แต่ก็มีบางรายที่พบว่าน้ำหนักกลับมาเพิ่มขึ้นภายในไม่กี่ปีหลังผ่าตัด

ปัจจัยที่อาจทำให้น้ำหนักกลับมาเพิ่มขึ้น

1. พฤติกรรมการกินที่ไม่เหมาะสม เช่น การกลับไปกินอาหารที่มีแคลอรีสูง ปริมาณมาก หรืออาหารที่มีไขมันและน้ำตาลสูง การกินแบบไม่รู้สึกตัว เช่น การกินขนมจุกจิกระหว่างมื้อ หรือการกินตอนกลางคืน
2. ขาดการออกกำลังกาย การขาดการเคลื่อนไหวหรือการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ สามารถทำให้น้ำหนักกลับมาเพิ่มได้ง่าย การออกกำลังกายเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยเผาผลาญแคลอรีและรักษาน้ำหนักในระยะยาว
3. การปรับตัวของร่างกาย ร่างกายอาจปรับตัวต่อการลดขนาดกระเพาะ ทำให้สามารถรับประทานอาหารได้มากขึ้นในระยะเวลาที่ผ่านไป
4. ปัญหาทางจิตใจหรืออารมณ์ การรับประทานอาหารเพื่อคลายเครียด อารมณ์เศร้า หรือภาวะซึมเศร้า อาจทำให้กลับไปมีพฤติกรรมการกินที่ไม่ดีและส่งผลต่อน้ำหนั
5. ขาดการติดตามผลหลังการผ่าตัด การไม่เข้ารับการติดตามผลและคำแนะนำจากแพทย์หรือนักโภชนาการอาจทำให้พลาดโอกาสในการปรับปรุงพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสมหรือแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้น

การผ่าตัดกระเพาะอาหารเพื่อลดน้ำหนักเป็นวิธีการที่มีประสิทธิภาพในการจัดการภาวะอ้วนและปรับปรุงสุขภาพโดยรวม แต่เช่นเดียวกับการผ่าตัดอื่น ๆ ก็มีข้อเสียและผลข้างเคียงที่ผู้ป่วยควรทราบก่อนตัดสินใจเข้ารับการรักษา สามารถศึกษาข้อมูลได้จากบทความ ข้อเสียของการผ่าตัดกระเพาะ หรือผลข้างเคียง มีอะไรบ้าง