หนอกหลังคอ (Buffalo hump) ที่เกิดจากการทานยาสเตียรอยด์

หนอกหลังคอ (Buffalo Hump) หรือการมีไขมันสะสมหนอกหลังคอปริมาณมาก นั้นอาจเกิดได้จากหลายสาเหตุ ไม่ว่าจะเป็นการเกิดในคนที่มีน้ำหนักตัวมาก มีไขมันสะสมในร่างกายมาก , เกิดจากฮอร์โมนบางชนิดในร่างกายผิดปกติ หรือเกิดจากการรับประทานยากลุ่มสเตียรอยด์เป็นเวลานาน จนเกิดไขมันสะสมที่หนอกหลังคอ เป็นต้น เราจะมาทำความเข้าใจกันว่า หนอกหลังคอ ที่เกิดจากการทานยาสเตียรอยด์ อันตรายไหม? และสามารถรักษาด้วยวิธีใดได้บ้าง ?

สเตียรอยด์คืออะไร ?

สเตียรอยด์ เป็นสารที่ออกฤทธิ์ต่อร่างกายได้ในหลายระบบ เป็นสารที่ร่างกายสามารถสร้างขึ้นได้เองจากต่อมหมวกไต โดยมีชื่อว่า คอร์ติซอล (Cortisol) เป็นสารที่มีหน้าที่ในการควบคุมการใช้ การสะสมพลังงานของร่างกายจากแป้ง โปรตีน และไขมัน และปรับสภาพร่างกายเมื่อต้องเผชิญกับภาวะเครียด

ด้วยคุณสมบัติต่างๆ เหล่านี้ จึงมีการนำมาผลิตเป็นยาที่มีโครงสร้างเหมือนสารสเตียรอยด์ เพื่อหวังผลในฤทธิ์ดังกล่าว และนำมาใช้ทางการแพทย์อย่างหลากหลาย ไม่ว่าจะเป็นยาสำหรับการต่อต้านการอักเสบ (Anti-inflammatory) เช่น โรครูมาตอยด์ โรคหอบหืด โรคภูมิแพ้ ยากดภูมิคุ้มกันในผู้ป่วยที่มีการปลูกถ่ายอวัยวะ และโรคแพ้ภูมิตนเอง เช่น เอส.แอล.อี (SLE), ไมแอสติเนีย เกรวิส (Myasthenia gravis) เป็นต้น

ซึ่งข้อดีของยาสเตียรอยด์ในการลดภาวะของการอักเสบได้อย่างรวดเร็ว จึงมีการลักลอบนำไปใช้ในทางที่ไม่เหมาะสม โดยการจัดเป็นยาชุดสำหรับแก้ปวดเมื่อยต่าง ๆ หรือนำไปปลอมปนกับยาสมุนไพรที่ไม่ผ่าน อย. ในรูปของยาลูกกลอน ยาสมุนไพรแบบแคปซูล ยาน้ำสมุนไพร ยาต้มยาหม้อ เป็นต้น

โดยตัวยากลุ่มสเตียรอยด์ที่มักถูกพบในยาเหล่านี้ คือ เดกซ์ซาเมธาโซน (Dexamethasone) หรือเพร็ดนิโซโลน (Prednisolone) ซึ่งให้ผลในการกดอาการ ทำให้ในช่วงแรกของการใช้ยานี้ผู้ป่วยจะรู้สึกว่าอาการดีขึ้น ซึ่งความจริงนั้นเป็นเพราะฤทธิ์ของยาสเตียรอยด์ และเมื่อใช้ไปนานๆ ก็จะมีอาการข้างเคียงต่างๆ เกิดขึ้น

ติดต่อสอบถาม ปรึกษาแพทย์
ผ่านช่องทางไลน์ หรือโทรศัพท์

086-570-7040

สแกน QR Code เพื่อแอดไลน์

อาการข้างเคียงจากการใช้ยาสเตียรอยด์ ที่พบได้บ่อย

คือ การระคายเคืองต่อระบบทางเดินอาหาร ซึ่งพบได้บ่อย และในบางราย อาจรุนแรงถึงขั้นมีเลือดออกในทางเดินอาหาร เกิดภาวะโลหิตจางได้

ผลข้างเคียงในระยะยาว จากการใช้ยาสเตียรอยด์

มักพบในผู้ป่วยที่ใช้ยาติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน เพื่อรักษาโรคบางโรค เช่น โรคหืดหอบ, โรค SLE, โรคข้ออักเสบรูมาตอยด์, ใช้เพื่อต้านอักเสบ หรือกดภูมิคุ้มกัน ในคนไข้ที่ปลูกถ่ายอวัยวะ หรือรับประทานยาแก้ปวดลดอักเสบที่มีส่วนผสมของยาสเตียรอยด์ จนทำให้เกิดกลุ่มอาการคุชชิ่ง (Cushing syndrome) ซึ่งกลุ่มอาการคุชชิ่งที่เกิดจากสาเหตุนี้ สามารถพบได้ในทุกอายุตั้งแต่เด็กจนถึงผู้สูงอายุ ในเพศหญิงและเพศชายมีโอกาสเกิดได้เท่าๆ กัน

ลักษณะอาการของกลุ่มอาการคุชชิ่งซินโดรม (Cushing syndrome)

ที่เห็นได้ชัดเจนเลยก็คือ การมีใบหน้ากลมเหมือนพระจันทร์เต็มดวง (moon face) มีการสะสมไขมันบริเวณหลังและคอ (Buffalo hump) ผู้ป่วยจะมีลักษณะของการอ้วนบริเวณกลางลำตัว (Truncal obesity) ได้แก่ บริเวณไหปลาร้า ลำตัวส่วนบน พุง แต่แขนขาลีบซึ่งทั้งหมดนี้เกิดจากการที่มีการสะสมไขมันบริเวณลำตัวและใบหน้าผิดปกติ และยังอาจพบการงอกขึ้นผิดปกติของขน (Hirsutism) บริเวณลำตัวมีรอยแตกของผิวหนัง (Red Striae) รวมถึงการช้ำของผิวที่เกิดขึ้นได้ง่ายด้วย

อ่านเพิ่มเติม : 

อาการคุชชิงซินโดรม (Cushing syndrome) คืออะไร?

ติดต่อสอบถาม ปรึกษาแพทย์
ผ่านช่องทางไลน์ หรือโทรศัพท์

086-570-7040

สแกน QR Code เพื่อแอดไลน์

ไขมันสะสม หนอกหลังคอ รักษาอย่างไร ?

สำหรับผู้ป่วยที่กังวลในเรื่องของหนอกคอ – หนอกต้นคอ (Buffalo hump) ซึ่งเกิดจากการที่มีไขมันมาสะสมในบริเวณนี้มากจนเกิดเป็นก้อน ดูไม่สวยงาม หลังจากได้พบแพทย์ และทราบถึงต้นเหตุที่ทำให้เกิดหนอกคอแล้ว ได้รับการรักษาด้วยการปรับยา การทานยาต่างๆ แต่หนอกที่คอยังคงไม่ยุบลงไปง่ายๆ ก็อาจจะเลือกใช้วิธี ดูดไขมันหนอกคอ เพื่อทำให้ก้อนไขมันที่เป็นอยู่ยุบลงจากเดิม ถือเป็นวิธีที่นิยมเพราะทั้งปลอดภัยและเห็นผลทันทีหลังดูดเสร็จ

แต่ในบางกรณีที่แพทย์ตรวจพบว่า หนอกหลังคอ ที่เกิดขึ้นนั้นมีทั้งไขมันและก้อนไขมันร่วมด้วย ก็จะรักษาด้วยการดูดไขมันหนอกหลังคอ จากนั้นจะต้องผ่าตัดนำก้อนไขมันที่แข็งและเหนียวออกร่วมด้วย (ก้อนไขมันหากมีขนาดใหญ่และแข็งมากทำให้ดูดไขมันออกมาไม่ได้) 

รีวิวดูดไขมันหนอกหลังคอ และผ่าตัดก้อนไขมันออกร่วมด้วย

ยาสเตียรอยด์ จัดเป็นยาที่มีประโยชน์อย่างมากทางการแพทย์แต่ขณะเดียวกันก็มีโทษอย่างมากเช่นกันหากมีการใช้ที่ไม่จำเป็น พร่ำเพรื่อ และติดต่อกันเป็นระยะเวลานาน

อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับการดูดไขมัน : 

บรรยากาศ รัตตินันท์ เมดิคอล เซ็นเตอร์

สะอาด ปลอดภัย ได้มาตรฐานสากล
พร้อมด้วยทีมแพทย์ผู้ชำนาญการ
ประสบการณ์กว่า 24 ปี

ติดต่อสอบถาม ปรึกษาแพทย์
ผ่านช่องทางไลน์ หรือโทรศัพท์

086-570-7040

สแกน QR Code เพื่อแอดไลน์